މިއީ ހައްތަހާވެސް ރީތި ކުދީން އުޅޭ ޒަމާނެވެ. ކޮންމެ ތާކުން ކުއްޖަކު ފެނުނަސް ފެންނަނީ ނަލަހެދިފައިވާ ކުދީންނެވެ. ރީތި ކުދީންނެވެ. ހަމަ ހަޤީޤަތުގައި ވެސް ވަރަށް ރީތި ކުދީންނެވެ. އެއީ އަޅައިއުޅޭ ހެދުމާއި ނުވަތަ ލައިފައި ހުންނަ ޒަމާނީ ގަމީހާއި ކޮށްފައި ހުންނަ ރީތި މޭކަޕުގެ ސަބަބުން އެކަންޏެއް ނޫނެވެ. ހަމަ ޙަޤީޤަތުގައި ވެސް އެކުދީންނަކީ އުފެދުމުގައި ވެސް ރީތި ކުދީންނެވެ. ހަށިގަނޑާ އެކަށީގެންވާ އިސްކޮޅާއި ރޫފައާއި ބައްޓަމަށް ބެލިއަސް އެކަން އޮތީ އެހެންނެވެ. ދެ ޖީންސްގެ ކުދީންވެސް މި ގިންތީގައި އެއްވެސް ތަފާތެއް ނެތި ހަމަހަމައެވެ. އަންހެން ކުދީންވެސް ހަމަ ވަރަށް ރީއްޗެވެ. އަޅުގަނޑަށް ބޮޑަށް ރީތިވުމުގައި އިސްކަން ދެވެނީ އަންހެން ކުދީންނަށެވެ. އެއީ އެކަން ވާނެ ވެސް ގޮތެވެ.
ކަން އޮތީ އިސްވެ ދެންނެވި ގޮތަށް ކަމުގައި ވީނަމަވެސް، އެހާ ރީތިވެ ނަލަހެދިފައި ހުންނަ އަންހެން ކުއްޖާއާ ދިމާއަށް އެ ކުއްޖާ ވަރަށް ހަޑިއޭ ބުނާ އަޑު އެބަ އިވެއެވެ. އެކަމަކު އެކުއްޖާ ހަޑިވާން ޖެހޭ ސަބަބެއް ނުފެނެއެވެ. ލައިގެން ހުރީ އެންމެ ރީތި ޒަމާނީ ހެދުމެވެ. ޤުދުރަތީ ގޮތުން އެ ކުއްޖާއަށް ލިބިފައިވަނީ، އިސްކޮޅާ ގުޅޭ ހެޔޮވަރު ހަށިގަނޑެކެވެ. މޫނުމަތީގައި ވެސް އެއްވެސް ކިލައެއް މިލައެއް ނަޖިހެއް ނެތެވެ. ހެދުމުގައި ވެސް ހަމަ އެއްވެސް ކިލައެއް މިލައެއް ލައްގަނޑެއް ނެތެވެ. އިސްތަށިގަނޑު ވެސް ހަމަ ނުލާހިކު ރީތިކޮށް ފުނާއަޅައި އޮމާންކޮށްލައިފައެވެ. ފުނާ ނާޅައި ދޫކޮށްލައިފައި އޮތަސް އެއީ މިންވަރެއްގެ ބުޅި އިސްތަށިގަނޑެއްކަމުގައި ވެދާނެއެވެ. އަނެއްކާ އެންމެ ޒަމާނީ ކުލަ ހާމަކަންމަތީ ފެންނާން ހުރެއެވެ. ސެންޓުގެ މީރު ވަސް ތަނަށް ފެތުރިފައި ހުރެއެވެ. އެކަމަކު ވެސް އެ ކުއްޖާ ހަޑި ވެއްޖެއެވެ. ރަހުމަތްތެރީން ގާތުގައި ވެސް އެ ކުއްޖާ ހަޑިކަމަށް ބުނަނީއެވެ. ބުނުން އެކަންޏެއް ނޫނެވެ. އެކަން ސާބިތުކުރަން ވަކާލާތުވެސް ކުރަނީއެވެ. އެކަމަކު އެ ކުއްޖާ ހަޑިވެފައި ހުރި އެއްވެސް ސާބިތު ހެއްކެއް ނުދެއްކެއެވެ. ދިވެހިބަހުގެ ހަމަތަކުން ހެއްކެއް ނުދެއްކޭތީ އެ ކަންބޮޑުވުން ލިޔެލާ ހިތްވީއެވެ. ރީތި ކުދީންނާއި ހަޑި ކުދީން ދެނެގަންނާނެ ހަމައެއް ބުނެދޭ ހިތްވީއެވެ.
ކޮންމެ ބަހެއްގައި ވެސް އެ ބަހެއްގެ ލަފުޒުތައް ބޭނުންކޮށް އުޅެނީ ވަކި މާނައެއްގައެވެ. ދިވެހިބަހުގައި ވެސް ލަފުޒުތައް ބޭނުންކުރުމުގައި މި ދެންނެވި ހަމައިން އިސްތިސްނާއެއް ނުވެއެވެ. އެހެން ބަސްބަހަށް ހިނގާ ހުކުން ދިވެހި ބަހަށް ވެސް ހިނގާނެއެވެ.
މި ލިޔުމުގައި ހަތަރު ލަފުޒެއް ބޭނުންކޮށް އުޅޭ ހަމައާ ބެހޭ ގޮތުން އެއްޗެއް ދަންނަވައިލާނަމެވެ.
ރީތި
ފުރަތަމަ ލަފުޒަކީ "ރީތި" އެވެ. ދިވެހި ބަސްފޮތް ބުނާ ގޮތުން މި ލަފުޒުގެ ހަތަރު މާނައެއް ވެއެވެ. އެއީ، "އުފެދުމާއި، އުފެއްދުމުގައި ހުންނަ ފަރިކަމާއި ނަލަކަން ލިބިގެންވާ" އާއި "ހިތްގައިމު" އާއި "ބަލާހިތްވާ" އާއި "ލޮލަށް އެންމެ ފިނިކަންދޭ" އެވެ. މި ހަތަރު މާނަ ވެސް އެކުލެވޭ މި ލަފުޒަކީ، ދިވެހިބަހުގެ ގަވައިދުގައި ބުނާ ނަންއިތުރުގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކޮށް އުޅޭ ލަފުޒެކެވެ. އެހެނީ ނަމަށް އިތުރު ސިފައެއް ގެނެސްދިނުމުގެ ބޭނުމުގައި ނަމާ ގުޅުވައިގެން ބޭނުންކޮށް އުޅޭ ލަފުޒެކެވެ. ބައެއް މިސާލުތައް ނަކަލުކޮށްލާނަމެވެ.
ހ. އެއީ ވަރަށް ރީތި ކުއްޖެކެވެ.
ށ. އެއީ ވަރަށް ރީތި ގެއެކެވެ.
މިސާލުގައި ލިޔެފައިވާ ފުރަތަމަ ޖުމުލައިން އެ ކުއްޖާގެ އުފެދުމުގައި ހުރި ފަރިކަމާއި ނަލަކަމާއި ހިތްގައިމުކަމާއި ބަލައިހިތްވާކަމާއި އެ ކުއްޖާއަށް ބެލީމާ ލޮލަށް ފިނިކަން ގެނެސްދިނުމުގެ ސިފަ ލިބިދެނީ ރީތި މި ލަފުޒު ކުއްޖާއާ ގުޅުވައިލީމައެވެ. މި ޖުމުލައިގެ "ރީތި" ބޭނުންކޮށްފައިވާ ގޮތުން، އެ ކުއްޖާ އުފެދުމުގައި ހުރި ފުރިހަމަކަމާއި ފަރިކަމާއި ނަލަކަން ހިމެނެއެވެ. އެހެންވީމާ އެ ފަދަ ކޮންމެ ހާލަތެއްގައި "ނަންއިތުރެއް"ގެ ގޮތުގައި ރީތި މި ލަފުޒު ބޭނުންކުރުން ހަމަ އެންމެ ރަނގަޅެވެ. ދެވަނަ މިސާލުގައި ވާ "ގެ"އާ މެދު ވެސް އޮތީ މި ހުކުމެވެ. އެކަމަކު ގެއަކީ އިންސާނާގެ އުފެއްދުމެކެވެ. ކުއްޖާއަކީ ގުދުރަތުގެ އުފެއްދުމެކެވެ. ގެ ވެސް ރީތިވަނީ އުފެއްދުމުގައި ނަލަކަން ހުރީމައެވެ.
ހުތުރު
ދެވަނަ ލަފުޒަކީ "ހުތުރު" އެވެ. ދިވެހި ބަސްފޮތް ބުނާ ގޮތުން މި ލަފުޒުގެ ތިން މާނައެއް ވެއެވެ. އެއީ، " ރީތިކަމުގެ އިދިކޮޅު" އާއި "ބަލާހިތްނުވާ" އާއި "ސިފަ ރީތިނޫން" އެވެ. މި ތިން މާނަ ވެސް އެކުލެވޭ މި ލަފުޒަކީ ވެސް، ދިވެހިބަހުގެ ގަވައިދުގައި ބުނާ ނަންއިތުރުގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކޮށް އުޅޭ ލަފުޒެކެވެ. އެހެނީ ނަމަށް އިތުރު ސިފައެއް ގެނެސްދިނުމުގެ ބޭނުމުގައި ނަމާ ގުޅުވައިގެން ބޭނުންކޮށް އުޅޭ ލަފުޒެކެވެ. ފާހަގަކޮށް ވިސްނައިލަންވީ ނުކުތާއަކީ މިއީ "ރީތި" މި ލަފުޒުގެ އިދިލަފުޒުކަމެވެ. އިނގިރޭސިބަހުން ކިޔާ "އެންޓޮނީމް" އެވެ. ބައެއް މިސާލުތައް ނަކަލުކޮށްލާނަމެވެ.
ހ. އެއީ ވަރަށް ހުތުރު ކުއްޖެކެވެ.
ށ. އެއީ ވަރަށް ހުތުރު ގެއެކެވެ.
މިސާލުގައި ލިޔެފައިވާ ފުރަތަމަ ޖުމުލައިން އެ ކުއްޖާގެ އުފެދުމުގައި ހުރި އައިބުކަމެއް ނުވަތަ ހުތުރުކަމެއް ނުވަތަ ބަލައިހިތް ނުވާކަމެއް ހުރިކަމުގެ ސިފަ ލިބިދެނީ "ހުތުރު" މި ލަފުޒު ކުއްޖާއާ ގުޅުވައިލީމައެވެ. މި ޖުމުލައިގެ "ހުތުރު" ބޭނުންކޮށްފައިވާ ގޮތުން، އެ ކުއްޖާ އުފެދުމުގައި ހުރި ފުރިހަމަކަމާއި ފަރިކަމެއް ނެތްކަން ހާމަކޮށްދެއެވެ. އެހެންވީމާ އެ ފަދަ ކޮންމެ ހާލަތެއްގައި "ނަންއިތުރެއް"ގެ ގޮތުގައި "ހުތުރު" މި ލަފުޒު ބޭނުންކުރުން ހަމަ އެންމެ ރަނގަޅެވެ. ދެވަނަ މިސާލުގައި ވާ "ގެ"އާ މެދު ވެސް އޮތީ މި ހުކުމެވެ. އެކަމަކު ގެއަކީ އިންސާނާގެ އުފެއްދުމެކެވެ. ކުއްޖާއަކީ ގުދުރަތުގެ އުފެއްދުމެކެވެ. ގެ ވެސް ހުތުރު ވަނީ އެ ގެ އުފެއްދި މީހުން އުފެއްދުމުގައި ފުރިހަމަކަމާއި ރީތިކަން އެކުލެވިގެންވާ ގޮތަށް ގެ ރާނައިފައިނުވާތީއެވެ. އެހެނީ ރީތިވުމުގެ އިދިކޮޅު ސިފަތައް އެ ގޭގައި ހުރީމައެވެ.
ތާހިރު
ތިން ވަނަ ލަފުޒަކީ "ތާހިރު" އެވެ. ދިވެހި ބަސްފޮތް ބުނާ ގޮތުން މި ލަފުޒުގެ ހަތަރު މާނައެއް ވެއެވެ. އެއީ، "ސާފުކަން" އާއި، "ކުނިމިލައާއި ނުސާފުކަމުން ސަލާމަތްވެގެންވުން" އާއި "ތަޣައްޔަރުވުމެއްނެތް" އާއި "ރީތި"އެވެ. މި ހަތަރު މާނަ ވެސް އެކުލެވޭ މި ލަފުޒަކީ ވެސް، ދިވެހިބަހުގެ ގަވައިދުގައި ބުނާ ނަންއިތުރުގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކޮށް އުޅޭ ލަފުޒެކެވެ. އެހެނީ ނަމަށް އިތުރު ސިފައެއް ގެނެސްދިނުމުގެ ބޭނުމުގައި ނަމާ ގުޅުވައިގެން ބޭނުންކޮށް އުޅޭ ލަފުޒެކެވެ. ބައެއް މިސާލުތައް ނަކަލުކޮށްލާނަމެވެ.
ހ. އެއީ ވަރަށް ތާހިރު ކުއްޖެކެވެ.
ށ. އެއީ ވަރަށް ތާހިރު ގެއެކެވެ.
މިސާލުގައި ލިޔެފައިވާ ފުރަތަމަ ޖުމުލައިން އެ ކުއްޖާގެ ސާފުކަމާއި އެ ކުއްޖާގެ ގައިގައި ކުނިމިލައެއް ނެތްކަމާއި ނަޖިހަކުން ތަޣައްޔަރުވެފައިނުވާކަމާއި އެ ކުއްޖާ އުފެދުމުގައި ހުރި ރީތިކަން ދޭހަވެއެވެ. އެކަން ކޮށްދެނީ ކުއްޖާއަށް އިތުރު ސިފައެއް ގެނެސްދިނުމަށް ކުއްޖާއާ ގުޅުވައިލި، ނަންއިތުރުގެ ސަބަބުންނެވެ. އެހެންކަމުން، މި ޖުމުލައިގައި "ހުތުރު" ބޭނުންކޮށްފައިވާ ގޮތުން، ކިޔާ މީހާއަށް ކުއްޖާގެ ސިފަ ހިތަށް ތަސައްވަރުކުރެވެއެވެ. ދެވަނަ މިސާލުގައި ވާ "ގެ"އާ މެދު ވެސް އޮތީ މި ހުކުމެވެ. ޖުމުލައިން އެ ގޭގެ ސާފުކަމާއި އެ ގެތެރެއަށް ރިހައާއި ނަޖިހާއި މަކުނުވަލާއި ހިރަފުހާއި އަދި މި ނޫނަސް، އެގޭގައި ކުނިމިލައެއް ނެތްކަމާއި އެއްވެސް ބާވަތެއްގެ ނަޖިހަކުން ގެ ތަޣައްޔަރުވެފައިނުވާކަމާއި އެ ގެ އުފެއްދުމުގައި ވެސް ހުރި ރީތިކަން ދޭހަވެއެވެ. އެކަން ކޮށްދެނީ ގެއަށް އިތުރު ސިފައެއް ގެނެސްދިނުމަށް ގެއާ ގުޅުވައިލި، "ތާހިރު" މި ނަންއިތުރުގެ ސަބަބުންނެވެ.
ހަޑި
ހަތަރު ވަނަ ލަފުޒަކީ "ހަޑި" އެވެ. ދިވެހި ބަސްފޮތް ބުނާ ގޮތުން މި ލަފުޒުގެ ދެ މާނައެއް ވެއެވެ. އެއީ، "ނުތާހިރު" އާއި، "ތާހިރުކަމުގެ އިދިކޮޅު" އެވެ. މި ދެ މާނަ ވެސް އެކުލެވޭ މި ލަފުޒަކީ ވެސް، ދިވެހިބަހުގެ ގަވައިދުގައި ބުނާ ނަންއިތުރުގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކޮށް އުޅޭ ލަފުޒެކެވެ. އެހެނީ ނަމަށް އިތުރު ސިފައެއް ގެނެސްދިނުމުގެ ބޭނުމުގައި ނަމާ ގުޅުވައިގެން ބޭނުންކޮށް އުޅޭ ލަފުޒެކެވެ. ބައެއް މިސާލުތައް ނަކަލުކޮށްލާނަމެވެ.
ހ. އެއީ ވަރަށް ހަޑި ކުއްޖެކެވެ.
ށ. އެއީ ވަރަށް ހަޑި ގެއެކެވެ.
މިސާލުގައި ލިޔެފައިވާ ފުރަތަމަ ޖުމުލައިން އެ ކުއްޖާގެ ނުތާހިރުކަމާއި އެ ކުއްޖާގެ ގައިގައި ކުނިމިލަ ހުރިކަމާއި ނަޖިހަކުން ތަޣައްޔަރުވެފައިވާކަން ދޭހަވެއެވެ. އެކަން ކޮށްދެނީ ކުއްޖާއަށް އިތުރު ސިފައެއް ގެނެސްދިނުމަށް ކުއްޖާއާ ގުޅުވައިލި، ނަންއިތުރުކަމުގައިވާ "ހަޑި" މި ލަފުޒުގެ ސަބަބުންނެވެ. އެހެންކަމުން، މި ޖުމުލައިގައި "ހަޑި" ބޭނުންކޮށްފައިވާ ގޮތުން، ކިޔާ މީހާއަށް ކުއްޖާގެ މުޑުދާރުކަމުގެ ސިފަ ހިތަށް ތަސައްވަރުކުރެވެއެވެ. ގައިގެ އެކި ތަންތާގައި މިލަ އެކުލެވޭ ކަމާއި ފެންނުވަރާ ގިނަ ދުވެސްވެފައިކަމާއި ލައިގެން ހުރި ހެދުމުގައި ވެސް ހަޑި ނުވަތަ ނަޖިސް ފަދަ އެއްޗެއް އުނގުޅި ތަޣައްޔަރުވެފައިވާކަން ދޭހަވެއެވެ.
ދެވަނަ މިސާލުގައި ވާ "ގެ"އާ މެދު ވެސް އޮތީ މި ހުކުމެވެ. އެ ޖުމުލައިގައި "ހަޑި" ބޭނުންކޮށްފައިވާ ގޮތުން، ކިޔާ މީހާއަށް ގޭގެ މުޑުދާރުކަމުގެ ސިފަ ހިތަށް ތަސައްވަރުކުރެވެއެވެ. ގޭގެ އެކި ތަންތާގައި ހިރަފުހާއި މަކުނުވަލާއި ކިލައާއި އަދި މި ނޫނަސް ނަޖިސްފަދަ ތަކެތި ވެސް އެ ގޭގެ ފާރުތަކާއި ތަޅުންގަނޑުގައި ހުރިކަން ދޭހަވެއެވެ. ގެ ތާހިރުކޮށް ކުނިކަހާ ނުހަދާކަމާއި ގެ ބަލައްހައްޓައިފައި ނެތްކަން ދޭހަވެއެވެ. މި ހުރިހައި ސިފައެއް ރައްދުކޮށްދެނީ، ގެއަށް އިތުރު ސިފައެއް ގެނެސްދިނުމަށް ގެއާ ގުޅުވައިލި، "ހަޑި" މި ނަންއިތުރުގެ ސަބަބުންނެވެ.
އެހެންވީމާ، ރީތިވެގެން ފެންވަރައިގެން ނަލަ ހެދިގެން ތިބޭ ކުދީންނާ ދިމާއަށް ހަޑި ކުއްޖެކޭ ނުބުނަމާ ހިނގާށެވެ. އެ ކުއްޖާއަށް ތިމާގެ ހިތުން ޖާގައެއް ދޭން ބޭނުން ނުވާނަމަ، އެ ކުއްޖާ "ހަޑި"ކޮށް ނުލާށެވެ. އަދި އެ ކުއްޖާއާ މެދު ކިތަންމެ ހިތް ނުރުހުނަސް އެ ކުއްޖާ ހަޑިއެއް ނުވާނެއެވެ. ކުއްޖާ ހަޑިވާނީ، ތާހިރުކަމުގެ އިދިސިފަ ދޭހަކޮށްދޭން ބޭނުންވާ ދަނޑިވަޅުގައެވެ. އެހެންވީމާ، މި ލިޔުން ވިދާޅުވުމަށް ފަހު "ރީތި" ކުދީންނާއި "ހުތުރު" ކުދީން ތަފާތުކޮށް ދެނެގަތުމަށް މަސައްކަތްކުރަމާތޯއެވެ؟ އަދި "ތާހިރު" ކުދީންނާއި "ހަޑި" ކުދީންވެސް ތަފާތުކުރަން ދަސްކުރަމާތޯއެވެ؟