ޔަންމާއިން ރާއްޖޭގައި ހަރަކާތްތެރިވާތާ 50 އަހަރު ފާހަގަކުރުމަށްޓަކައި ރޭ ވަރަށް ހާއްސަ ހަފުލާއެއް ހޮޓެލް ޖެންގެ ބޯލްރޫމްގައިވަނީ ބާއްވާފައެވެ. މި ހަފުލާ ޝަރަފުވެރިކޮށްދެއްވީ ޖާޕާނުން ދިވެހިރާއްޖެއަށް ކަނޑައަޅުއްވާފައިވާ ސަފީރު، ޓަކެއޫޗީ މިދޯރީއެވެ.
އިވެންޓްގައި ޔަންމާ ޕަވާ ޓެކްނޮލޮޖީސްގެ ޑައިރެކްޓާ މަސާރޫ ހިރޮސޭ އާއި ޔަންމާ އޭޝިއާގެ މެނޭޖިން ޑައިރެކްޓަރު، ޖެކްސަން ޓާން އަދި ޔަންމާގެ އިސް އޮފިޝަލުންވަނީ ބައިވެރިވެފައެވެ. މި ހަފުލާގައި އާރްއެސްޑަބްލިޔު ނުވަތަ އޮޑިފަހަރުގައި މަސް ފިނިކޮށް ތާޒާކޮށް ބަހައްޓައިދޭ ނިޒާމް ވަނީ ތަޢާރަފުކޮށްފައެވެ.
އާރްއެސްޑަބްލިޔު ނުވަތަ އޮޑިފަހަރުގައި މަސް ފިނިކޮށް ތާޒާކޮށް ބަހައްޓަދޭ ނިޒާމު ރާއްޖެއަށް ތަޢާރަފުކުރުމަކީ ދިވެހި ސަރުކާރުގެ އިސްނެންގެވުމެކެވެ. އަދި، މިކަމަށް މަސްވެރިންނަށް ފައިސާ ދިނުމުގެ އިންތިޒާމް ހަމަޖެހިފައި ވަނީ މަސްވެރިކަމާބެހޭ ވުޒާރާގެ ގްރާންޓް ޕްރޮގްރާމްގެ ދަށުންނެވެ. އޮޑިފަހަރުގައި މަސް ފިނިކޮށް ތާޒާކޮށް ބަހައްޓައިދޭ ނިޒާމްގެ ސަބަބުން މަސްވެރިން ބާނާ މަސް ތާޒާކޮށް އޭގެ ފެންވަރު ދަށް ނުވާނެހެން ބެހެއްޓުމަށް މަގުފަހިކޮށްދޭނެއެވެ.
އަދި، މިކަމުގެ ސަބަބުން މަސްވެރިންނަށް މަހުގެ ހަމައަގު ލިބި އާމްދަނީ އިތުރުވެގެންދާނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ޑިސެމްބަރު 10 ނުވަތަ މަސްވެރިންގެ ދުވަހު ހާއްސަ ފޯރަމެއް އޮޑިވެރިޔާ ފޯރަމް ނަމުގައު ދަރުބާރުގައި ބޭއްވުމަށްވަނީ ހަމަޖެހިފައެވެ.
އެމްޓީސީސީގެ ޔަންމާ ކަސްޓަމަރުން އިންޖީނު ލިބުމަށް ކުރާ ދިގު އިންތިޒާރަށް ނިމުމެއް -- ފޮޓޯ/ އެމްޓީސީސީ
ޔަންމާއިން ރާއްޖޭގައި ހަރަކާތްތެރިވާތާ 50 އަހަރު ފާހަގަކުރުމަށްޓަކައި ބޭއްވުނު ހަފްލާގައި ވާހަކަ ދައްކަވަމުން އެމްޓީސީސީގެ މެނޭޖިންގ ޑައިރެކްޓަރު، ޑީސީޕީ (ރިޓަޔާޑް) އަހްމަދު ސައުދީ ވަނީ ދިވެހި މަސްވެރިންނާއި އޮޑިވެރިންގެ ވަރަށް ބޮޑު އެދުމެއް ހިއްސާކުރައްވާފައެވެ. އެގޮތުން، ކަސްޓަމަރަށް އިންޖީނު ލިބުމާދޭތެރޭގައި ހޭދަވާ ހަ މަހާއި ހަތް މަހުގެ މުއްދަތު އެއަށްވުރެ ކުޑަވާނެގޮތެއް ހައްދަވައި ދެއްވުން އެދި ޔަންމާގެ އިސްވެރިންގެ އަރިހުގައި ވަނީ އެދިވަޑައިގެންފައެވެ.
އަދި، ޔަންމާގެ ފަރާތުން ހަފުލާގައި ވާހަކަފުޅުދެއްކެވި ޔަންމާ އޭޝިއާގެ މެނޭޖިން ޑައިރެކްޓަރު ޖެކްސަން ޓާންގެ ވާހަކަފުޅުގައި ވަނީ މިކަމަށް ޖަވާބުދެއްވާފެއެވެ. އެގޮތުން، ދިވެހި މަސްވެރިންގެ އެދުމާއި އެއްގޮތަށް މުއްދަތު ކުޑަކޮށްދިނުމަށް ޔަންމާއިން ކުރެވެން ހުރި ކަންކަން ބައްލަވާނެކަމަށް ޖެކްސަން ޓާން ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ.
ޔަންމާއަކީ ޒަމާނުއްސުރެ ރާއްޖޭގައި މަޝްހޫރު ނަމެކެވެ. އަދި ހާއްސަކޮށް މަސްވެރިންނާއި އޮޑިވެރިންގެތެރޭގައި ފަރިތަ ނަމެކެވެ. ރާއްޖޭގެ މަސްކަނޑުތަކުގައި އެންމެ ފުރަތަމަ ޔަންމާ އިންޖީނު އެޅި ދޯންޏެއް ބޭލީ 1974ވަނަ އަހަރު "އުއްމީދު" ދޯނި ނަގިލި ނަގައި ދަތުރަށް ފުރި ހިސާބުންނެވެ. "އުއްމީދު" ދޯނީގެ އުއްމީދީ މި ދަތުރު ވެގެން ދިޔައީ ދިވެހިރާއްޖެ އާއި ޔަންމާ ކުރިއަށްއޮތް ފަސް ދަހަރަށް ގުޅުވާލަދިން ދަތުރަކަށެވެ. އާދެ! މިއަދު އަޅުގަނޑުމެން މި ފާހަގަ ކުރަނީ ޔަންމާ އިންޖީނު ރާއްޖެއަށް ތަޢާރަފްކޮށް، ހަރަކާތްތެރިވާތާ 50 އަހަރު ފުރޭ ޙާއްސަ މުނާސަބަތެވެ.
ރޭ ބޭއްވި ހަފުލާގެ ތެރެއިން -- ފޮޓޯ/ އެމްޓީސީސީ
1970ގެ އަހަރުތަކަކީ ދިވެހިން އިންޖީނުލީ އޮޑިފަހާރާއި އެހާ ފަރިތަ ދުވަސްކޮޅަކަށް ނުވުމާއެކު، ޔަންމާ އިންޖީނަށް ދިވެހި މަސްވެރިންގެ ފަރާތުން އެންމެ އެދެވޭ ތަރުޙީބެއް އެންމެ ފުރަތަމަކޮޅު ލިބިގެނެއް ނުދިޔައެވެ. ނަމަވެސް ޔަންމާ އިންޖީނުގެ އަވަސްކަމާއި ކުޅަދާނަކަމާއި އެ އިންޖީނުން ލިބިދޭ ގިނަގުނަ ލުއިފަސޭހަތައް ވިސްނުނު ހިސާބުން، ޔަންމާ އިންޖީނުގެ ތަރުހީބު މަސްވެރީންނާއި އޮޑިވެރިންތެރޭގައި ބޮޑުވާންފެށީ ފަތުއަޑުކިޔާފައެވެ.
ހާއްސަގޮތެއްގައި 1977 އާއި 1978ވަނަ އަހަރާ ދޭތެރޭ ޔަންމާ އިންޖީނު އަޅައިދިނުމަށް އެދޭ އޮޑިވެރިންނާއި މަސްވެރިން ގިނަކަމާއެކު އެ އެންމެނަށް އިޖާބަ ދިނުން އޭރުގެ ސަރުކާރަށް ވެގެން ދިޔައީ ދަތި ކަމަކަށެވެ. އަދި 1979 ވަނަ އަހަރު، 500 ދޯނީގައި އިންޖީނު އަޅާ، އިންޖީނު މަރާމާތު ކުރާ ފަސް ސެންޓަރެއް ޤާއިމުކޮށް، ފަންނީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށްޓަކައި، ވޯލްޑް ބޭންކުގެ މާލީ އެހީތެރިކަމަށް ދިވެހި ސަރުކާރުން އެދިވަޑައިގެން އެ އެހީތެރިކަން ލިބިގެން ދިޔައެވެ.
ކާމިޔާބު މި މަޝްރޫޢުގެ ދަށުން، 1981ވަނަ އަހަރުގެ އޮގަސްޓް މަހުގެ 31ވަނަ ދުވަހުގެ ނިޔަލަށް، 903 ދޯނީގައި ޔަންމާ އިންޖީނު އަޅާ ނިންމިއެވެ.
1980 ވަނަ އަހަރަކީ ރައްޔިތުންގެ ކުންފުނި، މޯލްޑިވްސް ޓްރާންސްޕޯޓް އެންޑް ކޮންޓްރެކްޓިންގ ކޮމްޕެނީ، އާދެ، ޢާއްމު ނަމުންނަމަ އެމްޓީސީސީ، އުފަންވެ ވުޖޫދަށް ގެނެވުނު އަހަރަށެވެ. އެހިސާބުން އޮޑިދޯނި ފަހަރުގައި ޔަންމާ އިންޖީނު އެޅުމުގެ މަސައްކަތް ދިވެހި ސަރުކާރުން އެމްޓީސީސީއާއި ހަވާލު ކުރެއްވިއެވެ. މިކަން ވެގެން ދިޔައީ ދިވެހިންގެ ލޭނާރު ކަމަށްވާ މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާޢަތަށް އިންޤިލާބީ ބަދަލެއް ގެނުވި ކަމަކަށެވެ.
އޮޑިވެރިންނަށް ފަސޭހައިން އިންޖީނު ލިބޭނޭ އިންތިޒާމު ހަމަޖެއްސުމާއި އިންޖީނު މަރާމާތުކޮށް ބެލެހެއްޓުމަށް ބޭނުންވާ ވަޞީލަތްތައް އެއްފުރާޅެއްގެ ދަށުން ލިބޭނެ އިންތިޒާމު ހަމަޖެއްސުމުގެ މަސައްކަތްތައް މިއާއެކު ފެށިގެންދިޔައެވެ. މިގޮތުން، ޔަންމާ އިންޖީނު މަރާމާތުކޮށް ބެލެހެއްޓުމުގެ މަސައްކަތް ކުރާ ސެންޓަރުތައް ޤާއިމު ކުރުމަށްޓަކައި، ފަންނީ މީހުން ރާއްޖެއާއި ޖަޕާނުން ތަމްރީން ކުރެވުނެވެ. މީގެ އިތުރުން، ޔަންމާ އިންޖީނުތަކަށް ބޭނުންވާ ސްޕެއާ ޕާޓްސް އާއި ކަނޑުގައި ދުއްވާ އުޅަނދުތަކަށް ބޭނުންވާ އަޑީތެލާއި އެފަދަ އެހެން ތަކެތި ރާއްޖެއިން ފަސޭހައިން ލިބެން ހުރުމުގެ މުހިންމުކަން ފާހަގަކޮށް، އެމްޓީސީސީއިން އެފަދަ ތަކެތި ލިބޭނޭ އިންތިޒާމް ހަމަޖެއްސުނެވެ. ހެޔޮ އަގުގައި މިފަދަ ތަކެތި ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ކުރެވުނު މަސައްކަތްތަކުގެ ނަތީޖާއެއްގެގޮތުން އެމްޓީސީސީއަކީ، ރާއްޖޭގެ ޔަންމާ އިންޖީނުގެ ޑިސްޓްރިބިއުޓަރގެ ގޮތުގައި 1987ވަނަ އަހަރު ކަނޑައެޅުނެވެ.
ރޭގެ ޖަލްސާގެ ތެރެއިން -- ފޮޓޯ/ އެމްޓީސީސީ
ވޭތުވެދިޔަ ފަސް ދަހަރުތެރޭ ޔަންމާ އިންޖީނުގެ އެކި މޮޑެލްތަކާ ގުޅޭގޮތުން ޢާއްމުން ހޭލުންތެރި ކުރުމަށް އެމްޓީސީސީއިން ގިނަގުނަ މަސައްކަތްތަކެއްކޮށް ހަރަކާތްތަކެއް ވަނީ ހިންގާފައެވެ. އެމްޓީސީސީ "ކަށަވަރު ޝޯރޫމް" އިން ޔަންމާ އިންޖީނު އަބަދު ވެސް ހެޔޮ އަގެއްގައި ޢާއްމުންނަށް ލިބެން ހުރެއެވެ. ރާއްޖޭގެ މަސްވެރި އުޅަނދުތަކުގެ ސައިޒް 50 ފޫޓުން 120 ފޫޓަށް ބޮޑުވުމުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ޔަންމާ އިންޖީނުގެ ޑިމާންޑް ރާއްޖޭގެ ބާޒާރުގައި އުތުރިގެން ދިޔައެވެ.
ޔަންމާ އިންޖީނަށް އޮތް ތަރުޙީބު ކިތަންމެ ބޮޑުވެގެން ދިޔަނަމަވެސް، އެމްޓީސީސީއިން ދިޔައީ އަބަދުވެސް މި ތަރުޙީބާ އެއްވަރަށް އިންޖީނު އޮޑިވެރިންނަށް ފޯރުކޮށްދެމުންނެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، މިހާރު ރާއްޖޭގެ މަސްވެރި އުޅަނދުތަކުގެ 80 ޕަސެންޓަކީ ޔަންމާ އިންޖީނު އަޅާފައިވާ އުޅަނދުތައްކަން އެ ކުންފުނިން ފަޙުރުވެރިކަމާއެކު ފާހަގަކުރެއެވެ. ހަމައެހެންމެ، ރާއްޖޭގެ ބާޒާރުގައި އިންބޯޑު އިންޖީނުގެ 74 ޕަސެންޓަކީ މިހާރުވެސް ޔަންމާއެވެ.
އެގޮތުން، މިވަގުތު ވެސް އެމްޓީސީސީއިން އަންނަނީ އެއްވަގުތެއްގައި 20 އަށްވުރެ ގިނަ މޮޑެލްގެ ޔަންމާ އިންޖީނަށް ޚިދުމަތް ދެމުންނެވެ. އަދި، އެމްޓީސީސީއިން ވަނީ މިހާތަނަށް ތަފާތު މޮޑެލްތަކާއި ސައިޒްތަކުގެ 7000 އަށްވުރެ ގިނަ ޔަންމާ އިންޖީނާއި 800 އަށްވުރެ ގިނަ ޖެނެރޭޓަރު ބާޒާރުގައި ވިއްކާ ޚިދުމަތް ދީފައެވެ. ޝައްކެތްވެސް ނެތެވެ. ޔަންމާ އިންޖީނަކީ އަވަސް ދުވެލީގައި އިތުބާރާއެކު ކަސްޓަމަރުންނަށް ޙިދުމަތް ދެމުންދާ އިންޖީނެކެވެ.
ރޭގެ ޖަލްސާގެ ތެރެއިން -- ފޮޓޯ/ އެމްޓީސީސީ
އެމްޓީސީސީގެ އަމާޒަކީ ހިކުމަތްތެރިކަމާއެކު ޔަންމާ ވިޔަފާރި އިތުރަށް ފުޅާކޮށް، ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ވިޔަފާރި ކުރިއަށް ގެންދިޔުމެވެ. ކަސްޓަމަރުންނާއި ޙިއްސާދާރުންނާއި ވިޔަފާރީގެ ބައިވެރިންނާއި ޢާއްމު ރައްޔިތުން، ވޭތުވެދިޔަ 50 އަހަރު ދެގޮތެއްނުވެ ޔަންމާ އިންޖީނަށް ކުރަމުން އައި އިތުބާރު ދެމެހެއްޓުމެވެ.
ހަމަގައިމުވެސް، އެމްޓީސީސީގެ އިޙްލާސްތެރި ވެރީންނާއި ހީވާގި މުވައްޒަފުން ތިބީ މި އަޒުމުގެ މަތީގައިކަން އެ ކުންފުނިން ކަށަވަރުކޮށްދެއެވެ. މީގެ އިތުރުން، ޖަޕާނު ސަރުކާރާއި ޔަންމާ އޭޝިއާއިން ވޭތުވެދިޔަ 50 އަހަރު ރާއްޖޭގައި ޔަންމާ ވިޔަފާރި ފުޅާކުރެއްވުމަށް ކުރެއްވި ބުރަ މަސައްކަތަށާއި ދެއްވި ނުގުޑާފަދަ އެއްބާރުލުން ރައްޔިތުންގެ ކުންފުންޏާއި، ދިވެހި މަސްވެރީންނާއި، އޮޑިވެރިން އަދި ހުރިހާ ރައްޔިތުން ފާހަގަކުރަނީ ނުހަނު ޝުކުރުވެރިކަމާއެކުއެވެ. މަސްވެރިންނާއި އޮޑިވެރިން އެދެނީ ޔަންމާ އިންޖީނު ބާރު ދުވެލީގައި ދިވެހި ކަނޑުތަކުގައި އަބަދުމެ ޖީލުތަކަކަށް ދުވެލަ ދުވެލާ އޮތުމެވެ.