ރާއްޖޭގައި އޮތް އެންމެ ޒަމާންވީ އެއް ތަރިކައަކީ ދިވެހި ބަހެވެ. ނަމަވެސް ދިވެހި ބަސް ދެކެ ގިނަ ޒުވާނުން ލޯބި ނުވޭ ނޫންތޯ އެވެ؟ ދިވެހި ބަހަށް ވުރެ އިސްކަން ދެނީ އިނގިރޭސި ބަހަށް ނޫންތޯ އެވެ؟ ދިވެހި ބަހަކީ "ހުތުރު" ބަހެކޭ ވެސް ހިތަށް އަރާ ނޫންތޯ އެވެ؟
ދިވެހި ބަހުގެ ދުވަސް މިއަދު ފާހަގަ ކުރާ އިރު، މިއީ ވެސް މިއަދު ދައްކަން ޖެހޭ ވާހަކައެކެވެ.
ދިވެހި ބަހުގައި މިވެނި އިނގިރޭސި ބަހަކަށް ބަހެއް ނެތޭ، ދިވެހި ބަހުގެ އިބާރާތްތަކާއި ގަވައިދު މާ "ގޮތް ބޮޑޭ" ވެސް ބައެއް ޒުވާނުން ބުނެ އެވެ. ދިވެހި ބަސް އެކަހެރި ކޮށްލަން ބޭނުންވެ އެވެ. ދިވެހި ބަހުން ވާހަކަ ދައްކަން ބައެއް ފަހަރު ލަދު ވެސް ގަނޭ ތޯއްޗެކެވެ.
ނަމަވެސް މިއީ ޒުވާނުންގެ ތެރެއިން މަދު ބައެކެވެ. ގަބޫލުކުރަން ޖެހޭ ހަގީގަތަކީ، ރާއްޖޭގެ ކަންކަން ކުރިއަރުވަނީ ޒުވާނުން ކަމެވެ.
"ދިވެހި ޒުވާނުން މީގެ އަކުރު އުފެއްދީ، ޓެކްނޮލޮޖީއާ ރައްޓެހި ކުރީ، ބޭރު ގައުމުތަކަށް މިތަކެތި ވިއްކާ ހަދަނީ،" ދިވެހި ބަހުގެ އެކެޑެމީގެ ރައީސް އަޝްރަފު އަލީ ވިދާޅުވަނީ މިހެންނެވެ.
ދިވެހި ބަހުގެ އެކަޑެމީގެ ރައީސް އަޝްރަފް އަލީ ސަން އަށް އިންޓަވިއު ދެއްވަނީ ---- ސަން ފޮޓޯ: ޔޫސުފް ސޮފްވާން
އަޝްރަފު ވިދާޅުވީ، ތާނަ އަކުރު އުފެދިގެން އައީ ބޮޑުތަކުރުފާނުގެ ދުވަސްވަރުގައި ކަމަށާއި، އެދުވަސްވަރު އަކުރު އުފެއްދެވީ ވެސް ޒުވާނުން ކަމާމެދު ޝައްކު ނުކުރައްވާ ކަމަށެވެ. މިއަދު ވެސް ފެންނަމުން ދަނީ މިފަދަ މަންޒަރެވެ. ދިވެހިބަސް ޓެކްނޮލޮޖީ އަށް އޮޅުކޮށް، ތާނަ އަކުރުގެ ތަފާތު ފޮންޓުތައް އުފައްދަނީ ޒުވާނުންނެވެ.
"ފޮންޓުތައް ހަދަނީ މިހާރު ވެސް ޒުވާނުން. ވެބްސައިޓުތައް ވެސް ހަދަނީ ޒުވާނުން. ވިކިޕީޑިއާގެ ދިވެހި ބައި 'އެކުމާފާނު' ހަމަ ދިވެހީން. އިންޓަނެޓު ބަސް ކޮމިޓީ ވެސް ހިންގަނީ ހަމަ ދިވެހީން،" އަޝްރަފު ވިދާޅުވި އެވެ.
ގަބޫލުކުރަން ޖެހޭ ހަގީގަތަކީ، ދިވެހި ބަހަށް ނަފުރަތު ކުރަނީ ވަރަށް މަދު އަދަދެއްގެ ޒުވާނުން ކަމެވެ. ގިނަ ޒުވާނުން މި ބަސް ދެކެ "ހެސްކިޔާފައި" ލޯބިވެ އެވެ. އަޝްރަފު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި، މި އަހަރު ބޭއްވި "ކިކްސްޓާޓް ހެކްއަތޯން" މުބާރާތުގައި ހެދި 98 ޕަސެންޓް ސޮފްޓްވެއާ ނުވަތަ އެޕްލިކޭޝަނަކީ ދިވެހި ބަހުން ހަދާފައިވާ ތަކެއްޗެވެ.
"ބަސް ދެކެ ލޯބި ނުވާ އެންމެ ޒުވާނަކު ވެސް ނެތް. އެ ލޯބި ދެމެހެއްޓުމުގެ އަސްލަކީ ހަމަ ޒުވާނުން."
ދެން މި އޮތީ ބޮޑު ސުވާލެވެ. ޒުވާނުންގެ ތެރެއިން ބައެއް ފަރާތްތަކަށް ދިވެހި ބަސް "ކަޓު" ވަނީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟ ދިވެހި ބަސް ކަޑަ އެއްޗެއް ކަމަށް ބުނެވޭ އިރު، އެބަސް ދެކެ ލޯބި ވާން ނޭނގެނެނީ ބާވަ އެވެ؟
ބަހުގެ އެކެޑެމީގެ ރައީސް ގަބޫލު ކުރައްވާ ގޮތުގައި، މި "ނަފުރަތެއް" މި އުފެދެނީ "ނޭނގުމެއްގެ ތެރެއިން ހުރި ބައެއް ކަންތަކާ ހެދި އުނދަގޫ ވެގެން"ނެވެ.
"ކޮންމެ ބަހަކަށް ދިވެހި ބަހެއް ނެތުން މިފަދަ ޝަކުވާތައް ކުރަނީ. އެކަންކަން އަޅުގަނޑުމެން ފަސޭހަ ކޮށްދޭންވީ. ފޯނުތަކުގައި ތާނައިން ފަސޭހައިން ލިޔެވޭ ނަމަ ކާކުތޯ، ޝައްކެއް ނެތް އެކަކުވެސް ނުލިޔާނެ އިނގިރޭސިންނެއް!" އަޝްރަފް ވިދާޅުވި އެވެ.
އުމުރުން އެންމެ 12 އަހަރުގައި ގައުމު ދޫކުރައްވައި މިސްރަށް ވަޑައިގެން، 30 އެތައް އަހަރެއް ފަހުން ރާއްޖެ ވަޑަިއގެން ރައީސް މައުމޫން ދިވެހި ބަހަށްޓަކައި ފަޚުރުވެރިވެ ތަކުރީރު ކުރެއްވި. އެބޭފުޅާ މާ ރަނގަޅު ނޫންތޯ، ތިމަންނާއަށް ދިވެހި ބަހުން ވާހަކަ ދައްކަން ނޭނގެއޭ ކިޔައިގެން އުޅުއްވިއްޔާ. އެބޭފުޅާއަށް އަރަބި ބަހާއި އިނގިރޭސި ބަސް ވެސް ފެން ފަދަ.ބަހުގެ އެކެޑެމީގެ ރައީސް އަޝްރަފު އަލީ
އެކަމަކު އަޝްރަފް ވިދާޅުވީ، ޒުވާނުންގެ ތެރެއިން ބައެއް ކުދިން ދޭއް ނުވަތަ ތިން އަހަރަށް ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ކިޔަވަން ގޮސް، އެނބުރި ގައުމަށް އައިސް ދިވެހި ބަސް "ހުތުރު" ވެގެން އުޅުމަކީ ބަލައިގަނެވޭނެ ކަމެއް ނޫން ކަމަށެވެ.
"އެހެންވީމަ ތިން އަހަރު ވަންދެން ރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ޑިގުރީ ހަދަން ގޮސް ހުރެފައި އަންނަ މީހާ މި ބުނަނީ ނޭނގެއޭ ދިވެހިން ވާހަކަ ދައްކާކަށް. މުޅި ހަޔާތް ރާއްޖޭގައި. އެންމެ ދެ އަހަރު ބޭރުގައި. ދެން އެއީ މަލާމާތެއް އަސްލު،"
"އުމުރުން އެންމެ 12 އަހަރުގައި ގައުމު ދޫކުރައްވައި މިސްރަށް ވަޑައިގެން، 30 އެތައް އަހަރެއް ފަހުން ރާއްޖެ ވަޑައިގެން ރައީސް މައުމޫން ދިވެހި ބަހަށްޓަކައި ފަޚުރުވެރިވެ ތަކުރީރު ކުރެއްވި. އެބޭފުޅާ މާ ރަނގަޅު ނޫންތޯ، ތިމަންނާއަށް ދިވެހި ބަހުން ވާހަކަ ދައްކަން ނޭނގެއޭ ކިޔައިގެން އުޅުއްވިއްޔާ. އެބޭފުޅާއަށް އަރަބި ބަހާއި އިނގިރޭސި ބަސް ވެސް ފެން ފަދަ،" އަޝްރަފު ވިދާޅުވި އެވެ.
ދިވެހި ބަހުގެ އެކަޑެމީގެ ރައީސް އަޝްރަފް އަލީ ސަން އަށް އިންޓަވިއު ދެއްވަނީ ---- ސަން ފޮޓޯ: ޔޫސުފް ސޮފްވާން
ޒަމާނުއްސުރެ ރާއްޖޭގައި ވާހަކަ ދެކެވެމުން އަންނަ ދިވެހި ބަސް ހިމާޔަތްކޮށް، މި ބަސް ދިރުވައި އާލާ ކުރުމުގެ ޒިންމާ މި ވަނީ ޒުވާނުންގެ ބޮލުގައި އެޅިފަ އެވެ. މިއަދާއި ހަމައަށް ދިވެހީން އެކަތިގަނޑެއްގެ ގޮތުގައި ހިފަހައްޓައިދިން ތެރަސްގަނޑަކީ ދިވެހި ބަސް ކަމަށް ވުމުންނެވެ. އަމިއްލަވަންތަކަމާއި ދިވެހީންގެ ފަޚުރު ދައްކުވައިދޭ އެއްޗަކީ ދިވެހި ބަސް ކަމަށް ވުމުންނެވެ. ދުނިޔޭގެ އެންމެ ކުޑަ އެއް ގައުމުގެ ގޮތުގައި މި ކުޑަކުޑަ ޖަޒީރާ ގައުމު އޮވެ، އަހަރެމެންގެ އަމިއްލަ ބަހަކުން ލިޔެ ކިޔެ ވާހަކަ ދައްކައި އުޅުމަކީ ހަގީގަތުގައި ވެސް ފަޚުރުވެރިވުން ހައްގު ކަމެކެވެ. މި ބަހުން ވާހަކަ ދެއްކުމަށް ފަސްޖެހެންވީ ސަބަބެއް ނެތެވެ.