މޯލްޑިވްސް ބްރޮޑްކާސްޓިން ކޮމިޝަން (އެމްބީސީ) އާއި މޯލްޑިވްސް މީޑިއާ ކައުންސިލް (އެމްއެމްސީ) އެއްކޮށްލައި އާ ކޮމިޝަނެއް އުފައްދައި، ވަކިވަކި ނޫސްވެރިން 10،000 ރުފިޔާއާ ހަމައަށް ޖޫރިމަނާކުރެވޭ ގޮތަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ބިލެއް ހުށަހަޅައިފިއެވެ.
އެ ބިލަކީ 'މޯލްޑިވްސް މީޑިއާ އެންޑް ބްރޯޑްކާސްޓިން ކޮމިޝަންގެ ގާނޫނު' ގެ ނަމުގައި އާ ގާނޫނެއް އުފައްދަން ހުށަހަޅާފައިވާ ބިލެކެވެ.
އެ ބިލު ހުށަހެޅުއްވީ އަމިއްލަ ގޮތުން ވާދަކުރައްވައި އިންތިޚާބުވި މެންބަރެއް ކަމަށްވާ ތުޅާދޫ ދާއިރާގެ މެންބަރު އަބްދުﷲ ހަންނާން އަބޫބަކުރެވެ.
މި ގާނޫނަށް އަމަލުކުރަން ފަށާ ހިސާބުން ރައީސުލްޖުމްޙޫރިއްޔާ، 'މޯލްޑިވްސް މީޑިއާ އެންޑް ބްރޯޑްކާސްޓިން ކޮމިޝަން' އުފައްދަވާނެއެވެ. މި ކޮމިޝަން ވެގެންދާނީ އަމިއްލަ ނަމުގައި ދައުވާކުރުމާއި ދައުވާ ލިބިގަތުމުގެ ބާރު ލިބިފައިވާ، އަދި އަމިއްލަ ނަމުގައި މުއާމަލާތް ކުރުމުގެ ހައިސިއްޔަތު ލިބިފައިވާ މިނިވަން ގާނޫނީ ޝަޚުސަކަށެވެ.
ހަމައެއާއެކު މި ގާނޫނަށް އަމަލުކުރަން ފަށާ ހިސާބުން ނޫސް މަޖައްލާ ފަދަ ތަކެތީގެ ގާނޫނާއި މޯލްޑިވްސް މީޑިއާ ކައުންސިލްގެ ގާނޫނު އުވިގެންދާނެއެވެ. އަދި ބްރޯޑްކާސްޓްކުރުމުގެ ގާނޫނުގެ ތިންވަނަ މާއްދާއިން ފެށިގެން 18 ވަނަ މާއްދާގެ ނިޔަލަށް، 20 ވަނަ މާއްދާއިން ފެށިގެން 37 ވަނަ މާއްދާގެ ނިޔަލަށް އަދި 42 ވަނަ މާއްދާއިން ފެށިގެން 45 ވަނަ މާއްދާގެ ނިޔަލަށް އުވޭނެއެވެ.
އެއާއެކު މޯލްޑިވްސް މީޑިއާ ކައުންސިލާއި، މޯލްޑިވްސް ބްރޯޑްކާސްޓިން ކޮމިޝަން އުވޭނެއެވެ. އެގޮތުން ގާނޫނަށް އަމަލުކުރަން ފަށާ ތާރީޚުން ފެށިގެން އުވިގެންދާނެ މަގާމުތައް:
- އެމްއެމްސީގެ ކައުންސިލް މެންބަރުން
- އެމްއެމްސީގެ ރައީސާއި ނައިބު ރައީސް
- ބްރޮޑްކާސްޓިން ކޮމިޝަންގެ މެންބަރުން
- ބްރޮޑްކާސްޓިން ކޮމިޝަންގެ ރައީސާއި ނައިބު ރައީސް
- ބްރޮޑްކާސްޓިން ކޮމިޝަންގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް
މި މަގާމުތައް އުވިގެން ދިޔަ ނަމަވެސް ގާނޫނަށް އަމަލުކުރަން ފަށާ ތާރީޚުން ފެށިގެން އެމްއެމްސީއާއި ބްރޮޑްކާސްޓިން ކޮމިޝަންގައި ޚިދުމަތްކުރަމުންދާ މުވައްޒަފުން، އަލަށް އުފައްދާ ކޮމިޝަނަށް ބަދަލުވެގެންދާނެއެވެ.
ބިލުގައިވާ ގޮތުގައި ހަތް މެމްބަރުންގެ މައްޗަށް އެކުލެވޭ އާ ކޮމިޝަންގައި ތިބޭނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރުހުން ލިބިގެން ރައީސުލްޖުމްޙޫރިއްޔާ އައްޔަންކުރާ ހަތަރު މެންބަރަކާއި މީޑިއާތަކުން އައްޔަންކުރާ ތިން މެންބަރެކެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ތިން މެމްބަރުން އިންތިޚާބު ކުރަން ވޯޓުލެވޭނީ، ރަޖިސްޓްރީ ކޮށްގެން ހިންގާތާ ފަސް އަހަރު ވެފައިވާ ބްރޯޑްކާސްޓަރުންނާއި މީޑިއާތަކާއި އެތަންތަނުގައި މަސައްކަތް ކުރާ ނޫސްވެރިންނަށެވެ.
ހަމައެއާއެކު ކޮމިޝަނުގެ ރައީސާއި ނައިބު ރައީސް އައްޔަން ކުރުމުގެ ބާރު، ބިލުގައި ދީފައިވަނީ މަޖިލީހުގެ ރުހުމާއެކު ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއަށެވެ.
އަދި އެ ކޮމިޝަން އެކުލަވާލާ، މެންބަރުން ކޮމިޝަން ހިންގުމާ ހަވާލުވަންދެން ފަސް މެންބަރުންގެ ވަގުތީ ކޮމިޓީއަކުން ކޮމިޝަން ހިންގުމަށް އެ ބިލުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ.
މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ބްރޮޑްކާސްޓަރުންނާއި މީޑިއާގައި މަސައްކަތްކުރާ ފަރާތްތަކާއި ނޫސްވެރިން މަސައްކަތްކުރަންވީ ހަމަތައް ވަނީ ކަނޑައަޅާފައެވެ. އެ ހަމަތަކަކީ:
- އިސްލާމްދީނާއި ގާނޫނުއަސާސީއާއި ގާނޫނުތަކަށް ހުރުމަތްތެރިކޮށް ހިތުން.
- ގައުމީ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަން ދެމެހެއްޓުން.
- ގާނޫނުގެ ވެރިކަން ދެމެހެއްޓުމުގެ އަސާސްތައް ކުރިއެރުވުން.
- އިޖުތިމާއީ އަޚުލާގާއި އާންމު ނިޒާމު ހިފެހެއްޓުން.
- މީހުންގެ އަބުރުވެރިކަމާއި ޒާތީ ދިރިއުޅުން ރައްކާތެރިކުރުން.
- އިންސާނީ ހައްގުތަކަށް ހުރުމަތްތެރިކޮށް ހިތުން.
- ތެދު މައުލޫމާތު ހާމަކުރުމާއި އިންސާފުވެރިވުން.
- ނުފޫޒެއްގެ ދަށުގައި ނުވުން.
- އާއްމު މަސްލަހަތު ހިމެނޭ ކަންކަމުގައި ތަފާތު ވިސްނުންތަކާއި ފިކުރުތަކަށް ގާނޫނުތައް ހުއްދަކުރާ ގޮތުގެ މަތިން ޖާގަ ދިނުން.
- މުޖުތަމައުގެ އަޅާލުމާއި އެހީތެރިކަން ބޭނުންވާ ފަރާތްތަކުގެ ޚަބަރާއި މައުލޫމާތު ފެތުރުމުގައި އެ ފަރާތްތަކުގެ ހައްގުތައް ހިމާޔަތްކުރުމަށް ޚާއްސަ ރައްކާތެރިކަމާއި ސަމާލުކަން ދިނުން.
އާ ކޮމިޝަނާ ގިނަ ޒިންމާތަކެއް ހަވާލުކޮށްފައިވާއިރު، މީޑިއާތަކާއި ނޫސްވެރިންގެ މަޝްވަރާގެ މަތިން، މީޑިއާތަކާއި ނޫސްވެރިން އަމަލުކުރަންޖެހޭ ސުލޫކީ މިންގަނޑެއް އެކުލަވައިލަން ވަނީ ހިމަނާފައެވެ.
އަދި ނޫސްވެރިންނާއި އެޑިޓަރުންގެ ދަފްތަރެއް އެކުލަވާލައި ބެލެހެއްޓުމުގެ މަސްއޫލިއްޔަތާއި، ބްރޯޑްކާސްޓު ކުރުމާއި ފްރީކުއެންސީ ލައިސަންސާއި ނޫސް މަޖައްލާ ރަޖިސްޓަރީ ކޮށްދީ، މީޑިއާތަކުން ފަތުރާ މައުލޫމާތު މޮނީޓާކުރުން ފަދަ މަސްއޫލިއްޔަތުތައް ކޮމިޝަނާ މަތިކޮށްފައިވެއެވެ. އަދި ނޫސްވެރިކަން ކުރިއެރުވުމާއި ނޫސްވެރިއެއްކަން އަންގައިދޭ ފާހެއް ދޫކުރުމުގެ ޒިންމާ ވެސް ކޮމިޝަނާ ވަނީ މަތިކޮށްފައެވެ.
ސުލޫކީ މިންގަނޑު އެކުލަވައިލުމުން ތަކުރާރުކޮށް މިންގަނޑާ ޚިލާފުވާ މީޑިއާތައް ޖޫރިމަނާ ކުރުމާއި، ލައިސަންސް ހިފެހެއްޓުމާއި، މާފަށް އެދެން އެންގުން ފަދަ ބާރުތައް ވެސް ކޮމިޝަނަށް ލިބެއެވެ.
ސުލޫކީ މިންގަނޑާ ތަކުރާރުކޮށް ޚިލާފުވެއްޖެ މީޑިއާއެއް ނަމަ 5،000 ރުފިޔާއާއި 50،000 ރުފިޔާއާ ދެމެދުގެ އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާ ކުރެވޭނެއެވެ. އަދި ވަކިވަކި ނޫސްވެރިން ވެސް 5،000 ރުފިޔާއާއި 10،000 ރުފިޔާއާ ދެމެދުގެ އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާ ކުރެވޭނެއެވެ.
މި ބިލު ހުށަހެޅުމުގެ ބޭނުމަކީ ރާއްޖޭގައި ނޫސްވެރިކަމުގެ މިނިވަންކަން ކުރިއަރުވައި ތަރައްގީކޮށް، ރާއްޖޭގައި ނޫސްވެރިކަން ދެމެހެއްޓުމާއެކު، ނޫސްވެރިންނަށް ގާނޫނުއަސާސީން ލިބިދޭ ހައްގުތައް ޒިންމާދާރުކަމާއެކު ބޭނުންކުރާކަން ކަށަވަރުކުރުމުގެ ގޮތުން މީޑިއާތަކާއި މީޑިއާތަކުގައި މަސައްކަތްކުރާ ނޫސްވެރިންނާއި އެހެނިހެން ފަރާތްތަކުން އަމަލުކުރާނެ ހަމަތަކާއި އުސޫލުތައް ކަނޑައެޅުމެވެ. އަދި އެ އުސޫލުތައް ހިންގުމަށާއި ޒަމާނާ އެއްގޮތަށް ނޫސްވެރިކަމުގެ މިނިވަންކަން ކުރިއެރުވުމުގެ ގޮތުން ނޫސް މަޖައްލާ ރަޖިސްޓްރީކުރުމަށް ލުއިފަސޭހަ އަދި ހަރުދަނާ މިންގަނޑުތައް ތައާރަފްކުރުމާއި، ބްރޯޑްކާސްޓިން މީޑިއާވެސް ހިމެނޭގޮތަށް ކަންކަން ރެގިއުލޭޓްކުރާނެ ވަކި މުއައްސަސާއެއް އުފައްދަން ހުށަހަޅާފައިވާ ބިލެކެވެ.