ރާއްޖޭގައި ކާށި ލިބުން ދަތިވެ، މާލޭގެ ބާޒާރުގައި ކާށި ގަންނަން ލިބޭ އަގު އިންތިހާއަށް މައްޗަށް ގޮސްފިއެވެ.
އާއްމު ގޮތެއްގައި ބާޒާރުގައި ކާއްޓެއް ވިއްކަމުން ދިޔައީ ހަތަރު ރުފިޔާއަށެވެ. ބޮޑު ކާއްޓެއް ނަމަ އަށް ރުފިޔާއަށް ލިބެންހުރެއެވެ. ނަމަވެސް މިހާރު އެ އަގުތައް ވަނީ ބޮޑުވެފައެވެ.
އެގޮތުން މިހާރު މާލޭގެ ބާޒާރުގައި ކާއްޓެއްގެ އަގު އުޅެނީ 10 ރުފިޔާ އާއި 30 ރުފިޔާއާ ދެމެދުގެ އަގެއްގައެވެ.
ކާށި ލިބުމުގެ ދަތިތައް މިހާރު ކުރިމަތިވަނީ ރުއްތަކަށް ޖެހިފައިވާ ބައްޔެއްގެ ސަބަބުން ކަމަށް ކާށި މާލެއަށް އެތެރެކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރާ މީހުން ބުނެއެވެ. އެގޮތުން ރުއްތަކަށް ހުދުކޫޑި ބަލިޖެހުމުގެ ސަބަބުން ރުއްތަކުގެ މަތިވެރި ނުޖަހާ ކަމަށް އެ މީހުން ބުނެއެވެ. އެކަމުގެ ސަބަބުން ރުއްތައް ހަލާކުވެ، ކާށި ލިބުމަށް ބޮޑެތި ދަތިތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހޭ ކަމަށް އެމީހުން ބުންޏެވެ.
މާލެއަށް އެންމެ ގިނައިން ކާށި އެތެރެ ކުރާ، ކ. ކާށިދޫ ދަނޑުވެރިޔަކު "ސަން"އަށް ބުނީ ރުއްތަކަށް ބަލި ޖެހިގެން އުޅޭތާ އަހަރަކަށްވުރެ ގިނަ ދުވަސް ވެއްޖެ ކަމަށެވެ. އަދި މިހާ ބޮޑަށް ކާށި ލިބުމުގެ ދަތިކަން ކުރިމަތިވި ފަހަރެއް އަދި ނާންނަ ކަމަށް އޭނާ ބުންޏެވެ.
"ރަށުން ވެސް މިހާރު ކާއްޓެއް އުޅެނީ އެންމެ ދަށް ވެގެން ވެސް އަށް ރުފިޔާ ނޫނީ 10 ރުފިޔާއަށް. އަދި މާލޭގަ ކިހާ ބޮޑުވާނެ. ހަމައެކަނި ކާއްޓެއް ނޫން. ކުރުނބާ ވެސް ނުލިބޭ. މިދިޔަ އަހަރެއްހާ ދުވަސް މިދިޔައީ ރުއްތަކަށް ޖެހޭ ބަލިތަކުގެ ސަބަބުން ކާއްޓާ ކުރުނބާ ލިބުން ދަތި ދުވަސްކޮޅެއް،" އޭނާ ބުންޏެވެ.
މިހާރު ބާޒާރުގައި ކާށިގެ އަގުތައް ---
ޝަފީއު ބުނި ގޮތުގައި، ރުއްތަކަށް ބަލި ޖެހުމުގެ ކުރިން ހަފުތާއެއްގެ މައްޗަށް ކާށިދޫން އެކަނި 3،000 އާއި 4،000އެއްހާ ކާށި މާލެ އެތެރެކުރެއެވެ. އަދި ހަފުތާއެއްގެ މައްޗަށް 8،000 އާއި 10،000 ކުރުނބާ، މާލެއަށް އެތެރެކުރެއެވެ. މާލެއަށް ކާށި އެތެރެކުރާ ވަކި ވަކި މީހުންނަށް ބެލި ނަމަވެސް، އެމީހުން ވެސް ހަފުތާއެއްގެ މައްޗަށް 2،000 އެއްހާ ކާާށި މާލެ ވިއްކަން ގެނެއެވެ. ނަމަވެސް ރުއްތަކަށް ބަލި ޖެހި، ކާށި ލިބުން ދަތިވި ފަހުން ހަފުތާއެއްގެ މައްޗަށް 1،000 ކާށިވެސް މާލެ އެތެރެ ނުކުރެވޭ ކަމަށް އޭނާ ބުންޏެވެ.
އެކަމުގެ ސަބަބުން އެމީހުންނަށް ލިބޭ އާމްދަނީ ވެސް ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ދަށަށް ގޮސްފައެވެ. އެގޮތުން އެމީހުން މާލެއަށް ކާއްޓެއް ވިއްކަން މިހާރު ގެންނަނީ 12 ރުފިޔާ އާއި 15 ރުފިޔާއާ ދެމެދުގެ ރޭޓެއްގައެވެ. އެއަގަށް ބަލާނަމަ މީގެ ކުރިން 30،000 އެއްހާ ރުފިޔާ އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި ލިބޭއިރު އެ އާމްދަނީ މިހާރު ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ދަށަށް ގޮސްފައެވެ.
"ވަރަށް ރަނގަޅު އެއްޗެއް ލިބޭ. ބޭރު ކުރާހާ ހުރިހާ ކާއްޓެއް 12 އަދި 15 ރުފިޔާގެ ރޭޓުން ބަލާއިރު އެއީ ހަމަ ރަނގަޅު އެއްޗެއް ލިބޭ ކަމެއް. އެކަމު މިހާރު ނުލިބޭ ކުރީގައި ލިބޭ އާމްދަނީގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބައިވެސް،" އެ ދަނޑުވެރިޔާ ބުންޏެވެ.
ކާށިދޫ ނޫނަސް އެހެން ރަށްރަށުން ވެސް މާލެއަށް ކާށި ވިއްކަން ގެންނަ މިންވަރު މިހާރު ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ދަށަށް ގޮސްފައެވެ. އެކަމުގެ ކަންބޮޑުވުން މާރުކޭޓުގައި މަސައްކަތް ކުރާ ބައެއް ވިޔަފާރިވެރިން ވަނީ "ސަން"އާ ހިއްސާ ކޮށްފައެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުން ބުނި ގޮތުގައި ރަށްރަށުން ކާށި ލިބުން ދަތިވެ މިހާރު އެމީހުން ކާށި ވިއްކަން ގެންނަނީ އިންޑިއާއިންނެވެ.
"ހުރިހާ ރަށަކުން ވެސް ކާށި ލިބޭ މިންވަރު މަދު. ކާށިގެ އަގުވެސް މަތީގައި އުޅެނީ މިހެންވެ. އެހެންވެ މިހާރު ވެސް މިހުރީ އިންޑިއާއިން ގެނެސް. އަދިވެސް މިއުޅެނީ އިތުރަށް ގެންނަން ބުނެގެން،" ވިޔަފާރިވެރިއަކު ބުންޏެވެ.
އެކަމާ ގުޅިގެން ފިޝަރީޒް އެންޑް އެގްރިކަލްޗާ މިނިސްޓްރީގެ ޑިރެކްޓަރު ހުސައިން ފައިސަލް މިއަދު "ސަން"އަށް ވިދާޅުވީ ކާށި ލިބުން ދަތިވިކަން މިނިސްޓްރީގެ ސަމާލުކަމަށް އައިސްފައި ކަމަށެވެ.
އެކަން ދިމާވާ ބައިވަރު ސަބަބުތައް އެބަހުރި ކަމަށާއި ރުއްތަކަށް ދުވަސް ވުމާއި އެ ރުއްތަކަށް ޖެހޭ އެކި ކަހަލަ ބަލިތަކަކީ މިހާރު ކާށި ނުލިބުމަށް ކުރިމަތިވާ ވަރަށް ބޮޑު ސަބަބެއް ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
އިންޑިއާ ކާށި: ކާށި ލިބުން ދަތިވެ، ކާށިގެ އަގު މައްޗަށް ---
އެކަމަށް ސަރުކާރުން ހައްލު ހޯދައިދިނުމުގެ ގޮތުން "އާ ޖީލުގެ އާ ރުއްތަކެއް"ގެ ނަމުގައި ހަތަރު އަހަރު ދުވަހުގެ މުއްދަތައް ހިންގާ ޕްރޮގްރާމެއް ފަށައިގެން އުޅޭތާ އަހަރެއްހާ ދުވަސް ވެއްޖެކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
"އަޅުގަނޑުމެންގެ ވިސްނުން ހުރީ ލޭންޑް ޔޫސް ޕްލޭންގައި ހިމަނައިގެން އެކި ރަށްތަކުގައި ރުއްދަނޑުތަކެއް ހެއްދުން. މިހާރު އަޅުގަނޑުމެންގެ މުވައްޒަފުން އެބަތިބި ހދ. ހަނިމާދޫގައި. ރުއްތައް ހެއްދުމުގަ. ވަކި ވަރަކަށް ހެދުނީމަ އަޅުގަނޑުމެން އެ ރުއްތަށް ރަށްރަށުގައި އިންދައިގެން ރުއްދަނޑުތައް ހައްދާނީ،" އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ފައިސަލް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި މިހާރު ވެސް އެ މަސައްކަތް ކުރުމަށް ކުރަން ޖެހޭ ކަންކަން ދަނީ ކުރަމުންނެވެ. އެގޮތުން އެކަމާ ގުޅިގެންދިރާސާކޮށް، ހޯދާ ބަލައި ހަދާކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި އެކަން ކުރާއިރު އެއްވެސް ކަހަލަ ބައްޔެއް ރުއްތަކުގައި ހުރިތޯވެސް ބަލާނެ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ކާށި ލިބުން ދަތިވެ، ކާށީގެ އަގު މަތިވެފައި މިވަނީ ރަމަޟާން މަސް ބޯމަތިވެފައިވާ ދުވަސްކޮޅަކާއެވެ. ކާއްޓަކީ ދިވެހިންގެ ކެއުމުގައި ވަރަށް ގިނައިން ބޭނުން ކުރާ އެއްޗަކަށް ވާއިރު ރަމަޟާން މަހާއެކު ކާށީގެ ޑިމާންޑް އިތުރަށް ބޮޑުވާނެއެވެ.