އަލްގައިދާގެ ރާއްޖޭގެ ގޮފިން ވަނީ ރިލްވާން ކިޑްނެޕްކޮށް މަރާލާފައި: މަރު ކޮމިޝަން

މިނިވަން ނޫހުގެ ނޫސްވެރިޔާ އަހްމަދު ރިލްވާން އަބްދުﷲ ރަހީނުކޮށް، ދޯންޏަކަށް އެރުވުމަށް ފަހު އަލްގައިދާ ރާއްޖޭގެ ގޮފިން އޭނާ މަރާލާފައިވާކަން މިހާތަނަށް ހޯދި ހެކިތަކުން އެނގިފައިވާ ކަމަށް ގޮތް ނޭނގޭ މަރުތަކާއި ގެއްލުވާލާފައިވާ މީހުންގެ މައްސަލަތައް ތަހުގީގު ކުރާ ރިޔާސީ ކޮމިޝަނުން މިއަދު ބުނެފި އެވެ.

ރިލްވާން ގެއްލުވާލައިފައިވަނީ، އޮގަސްޓް، 7 2014 ގައި އެވެ. އޭނާ ގެއްލުނުތާ ފަސް އަހަރު ފުރިފައިވާއިރު، މިއަދާ ހަމައަށް އެ މައްސަލައިގެ ހަގީގަތް ވަނީ ނުހޯދިފަ އެވެ.

ނޫސްވެރިޔާ ރިލްވާން ގެއްލުވާލުމުގެ ފަހަތުގައިވާ ބޮޑެތި ކަންކަމުގެ މައުލޫމާތު ހާމަކުުރުމަށް ރިޔާސީ ކޮމިޝަނުން ރައީސް އޮފީހުގައި މިއަދު ބޭއްވި ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި ރިޔާސީ ކޮމިޝަންގެ ރައީސް ހުސްނުއް ސުއޫދު ވިދާޅުވީ، ރިލްވާން ކިޑްނެޕްކޮށް މަރާލާފައި ވަނީ ދީނީ މިނިވަންކަމާއި އެހެން ވެސް އިންސާނީ ހައްގުތަކަށް ވަކާލާތު ކުރާ "މިނިވަން ފިކުރު"ގެ ބަޔަކާއި ދީނީ ގޮތުން ހައްދު ފަހަނަ އަޅާފައިވާ "ޖިހާދީ ފިކުރު"ގެ ބައެއްގެ ދެމެދުގައި 2010 އަދި 2011 ގައި އުފެދުނު ހިޔާލު ތަފާތުވުންތަކެއްގެ ޒުވާބަށް ބަދަލުވެ، ކުރި ފަޅައިގެން ގޮސްގެން ކަމަށެވެ.

މިނިވަން ފިކުރުގެ ފަރާތްތަކުން ރާއްޖޭގައި ދީނީ މިނިވަންކަމާއި އެއްޖިންސުން ގުޅުން ހިންގުން ފަދަ ހައްގުތައް ނޯންނާތީ އެ ހައްގުތައް ހޯދުމަށް ހަރަކާތްތަކެއް ފެށުމާ އެކު ދީނީ ގޮތުން ހައްދު ފަހަނަ އެޅި ގްރޫޕްގެ މީހުން އެ މީހުންނާ ދެކޮޅަށް ހަރަކާތްތައް ހިންގަން ފެށި ކަމަށް ސުއޫދު ވިދާޅުވި އެވެ. ސުއޫދު ހާމަކުރެއްވި ގޮތުގައި، އެ ހަރަކާތްތަކުގައި އިސްކޮށް އުޅޭ މިނިވަން ފިކުރުގެ ގްރޫޕަށް ނިސްބަތްވާ ފަރާތްތަކުގެ ލިސްޓެއް ހަރުކަށި ފިކުުރުގެ މީހުން ތައްޔާރުކުރި އެވެ. އަދި އެއީ ރިލްވާންގެ ނަން ވެސް ހިމެނޭ ގޮތުން މަރާލުމަށް ޓާގެޓްކޮށްގެން ދީނަށް ފުރައްސާރަކުރާ މީހުން ކަމަށް ބުނެ ހަރުކަށި ފިކުރުގެ ލިސްޓެއް އެކުލަވާލި ކަމަށް ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. އެ ލިސްޓްގައިވާ މީހުންނަށް އެކި ފަހަރުމަތިން ގޯނާކޮށް، މަރުގެ އިންޒާރު ދެމުން ދިޔަ ކަމަށް ވެސް ސުއޫދު ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުން ހިފަހައްޓައި އަނިޔާކުރިއިރު އިންޒާރުތަކުގެ ސަބަބުން އެއް ބަޔަކު ރާއްޖެ ދޫކޮށް ދާން ޖެހުނު އިރު އަނެއް ބަޔަކަށް ހަމަލާތަކާ ކުރިމަތިވި ކަމަށް ވެސް ބުންޏެވެ. އެގޮތުގެ މަތިން ރިލްވާންއަށް ފާރަލައި އޭނާއަށް ވެސް އެކި ފަހަރުމަތިން އިންޒާރުދީފައިވާކަން ތަހުގީގަށް ވަނީ ހޯދިފަ އެވެ.

މަރާލުމުގެ ކުރިން އިންޒާރު!

ސުއޫދު ވިދާޅުވީ، ސީރިޔާގެ ހަނގުރާމައަށް ދިވެހިން ދާ ދިޔުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ރިލްވާން މިނިވަން ނޫހުގައި ލިޔަމުން އައި ލިޔުންތަކަކާ ގުޅިގެން ސީރިޔާގައި ތިބި ދިވެހި ހަނގުރާމަ ވެރިންގެ މައުލޫމާތު ގެނެސްދޭ ފޭސްބުކް ގްރޫޕެއް ކަމަށްވާ، ބިލާދުއްޝާމް އާއި ރިލްވާންއާ ދެމެދު ފޭސްބުކް މެދުވެރިކޮށް 2014، މޭ 27، އަދި 28 ވަނަ ދުވަހު ވާހަކަތަކެއް ދެކެވިފައިވާ ކަމަށެވެ. އެގޮތުން މޭ 28 ވަނަ ދުވަހު ބިލާދުއްޝާމް ގްރޫޕްގެ އެޑްމިންއިން ރިލްވާންގެ ފޭސްބުކަށް ފޮނުވި މެސެޖެއްގައި "ކަލެއަށް އޮތީ މަދު ދުވަސްކޮޅެއް ކަމަށް" ބުނެ ރިލްވާންއަށް އިންޒާރު ދީފައިވާ ކަމަށް ވެސް ސުއޫދު ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭނާ ވިދާޅުވީ އެ އިންޒާރަކީ ރިލްވާން މަރާލުމަށް ދިން އިންޒާރެއް ކަމަށް ކޮމިޝަންގެ ތަހުގީގަށް ގަބޫލު ކުރެވޭ ކަމަށެވެ. އަދި ބިލާދުއްޝާމް ގްރޫޕަކީ އަލްގައިދާގެ ސީރިޔާ ގޮފި، ޖަބުހަތުއް ނުސްރާ ނުވަތަ ނުސްރާ ފްރޮންޓާ ގުޅިގެން އެ ގައުމުގައި ހަނގުރާމަ ކުރަމުން އަންނަ ދިވެހިންތަކެއް ހިންގާ ގްރޫޕެއްކަން ޔަގީން ކުރެވިފައިވާ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ.

އަލްގައިދާ ރާއްޖޭގެ ގޮފީގެ މިޝަންއެއް!

ގާތްގަނޑަކަށް ގަޑިއަށް ހާއިރަށް ދިގު ދެމިގެން ދިޔަ ޕްރެސްގައި ސުއޫދު ވިދާޅުވީ، ޓެރަރިސްޓް އެންމެ ބޮޑު އަދި ވަރުގަދަ ޖަމާއަތް އަލްގައިދާ 2014 ގެ މެދު ތެރޭގައި، ބައިވެ، އަބޫބަކުރު އަލްބަޣުދާދީ އިސްލާމިކް ސްޓޭޓް އުފެއްދުމާ އެކު ރާއްޖޭގައި ތިބި ހަރުކަށި ފިކުރުގެ މީހުން ދެބަޔަކަށް ބެހިގެން ދިޔަ ކަމަށެވެ.

އެއް ބަޔަކު، ސީރިޔާގައި ހަނގުރާމަ ކުރަމުންދާ އަލްގައިދާގެ ގޮފި ނުސްރާފްރޮންޓަށް ބައިއަތު ހިފި އިރު އަނެއް ބަޔަކު އަބޫބަކުރު އަލްބަޣުދާދީ އަށް ބައިއަތު ހިފައި އައިސްއާ ގުޅުނު ކަމަށް ސުއޫދު ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭގެ ތެރެއިން، ރާއްޖޭގައި ގަތުލުތައް ހިންގުމުގައި އުޅެފައި ވަނީ، އަލްގައިދާއަށް ބައިއަތު ހިފި ދިވެހި ގްރޫޕުން ކަމަށް ސުއޫދު ވިދާޅުވި އެވެ. ނަމަވެސް އައިއެސްއަށް ބައިއަތު ހިފި ފަރާތްތައް ކުރާ ކަމަކީ މާލެ ތެރޭގައި ބޮޑެތި ވައްކަން ކުރުމާއި ފޭރުން ކަމަށް ވެސް ސުއޫދު ވިދާޅުވި އެވެ.

އައިއެސްގެ ދިވެހި ގްރޫޕުން ރާއްޖޭގައި މީހުން މެރުމުގެ ފިކުރު ނުގެންގުޅެނީ އެފަދަ މިޝަންތަކުގެ ސަބަބުން ފައިދާއަށް ވުރެ ގެއްލުން ބޮޑުވާނެތީ އެއީ ކުރުން ހުއްދަ ނޫން ކަމެއް ކަމަށް ދެކިގެން ކަމަށް ވެސް ސުއޫދު ވިދާޅުވި އެވެ.

ވަރަށް ރޭވުންތެރި ކަމާ އެކު ސިއްރުން މި ދެ ގްރޫޕުން ވެސް އެ މީހުންގެ ހަރަކާތްތައް ރާއްޖޭގައި ފުޅާކުރަމުން ދިޔަކަން ފާހަގަ ކުރައްވަމުން ސުއޫދު ވިދާޅުވީ، އެ މީހުންގެ ތެރެއިން އިސް މީހުން އުޅެނީ ފޮރުވިގެން އާންމު މީހުން ވެސް އުޅޭ ގޮތަށް ކަމަށެވެ. އަދި އެގޮތަށް އެ މީހުން އަމަލު ކުރަނީ، ރާއްޖޭގައި ބޭރުގައި ތިބޭ އެ މީހުން ތަބައަވާ ގްރޫޕްގެ އެންމެ އިސް ފަރާތްތައް އެގޮތަށް އަންގާފައި އޮންނާތީ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ.

ރިލްވާން މަރާލުމުގެ ދެ މަސް ކުރިން އޭނާއަށް އިންޒާރު ދީފައި ވަނީ އަލްގައިދާ ބައިއަތު ހިފާފައިވާ ގްރޫޕްގެ ބައެއްކަން ވެސް ސުއޫދު ފާހަގަ ކުރެއްވި އެވެ.

މަރާލީ ކިޑްނެޕްކޮށް، ކަނޑުމައްޗަށް ނެރެ ދަލެއް އޮޅާލައިގެން!

އެތައް ހެކިންވެރިންނެއްގެ ހެކިބަހަށް އިޝާރާތް ކުރައްވަމުން ސުއޫދު ވިދާޅުވީ، ރިލްވާން ގަދަކަމުން ރަތް ކުލައިގެ ކާރަށް އެރުވިކަން ތަހުގީގަށް ސާބިތުވާ ވަރަށް އެކަށީގެންވާ މިންވަރަށް ހެކި ލިބިފައިވާ ކަމަށެވެ. ސުއޫދު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ރިލްވާން ކިޑްނެޕްކޮށް އެރުވި ކާރުގެ ކުރީ ސީޓުގައި އެކާރު ނިސްބަތްވާ ހ. ހިލްޓަން، އާލިފް ރައޫފް އާއި އިތުރު މީހަކު އިނެވެ. އަދި ރިލްވާން ރަހީނު ކުރުމުގައި އަމަލީ ގޮތުން ބައިވެރިވި މީހުންގެ ތެރޭގައި، މުނާޒު އަބްދުﷲ (ޓީސީ މުނާއްކޮ) ވެސް ހިމެނޭ ކަން ސުއޫދު މިއަދު ހާމަކުރެއްވި އެވެ.

މަރާލާފައިވާ މީހުންނާއި ގެއްލުވާލާފައިވާ މީހުންގެ މައްސަލަތައް ބަލާ ކޮމިޝަނުގެ ރައީސް ހުސްނުއް ސުއޫދު --- ސަން ފޮޓޯ/ ފަޔާޒު މޫސާ

"[ރިލްވާން ރަހީނު ކުރުމަށްފަހު] ކާރު ފަހަތުުން އިތުރު ތިން މީހަކު ސައިލުގައި އާދޭ. ގޮސް ރިލްވާން އަރުވާނީ، ޑީންގީއަކަށް. ޑިންގީއަކަށް އެރުވުމަށްފަހު، ކަނޑުގައި ދުއްވާ އުޅަނދަކަށް ގެންގޮސް އޭނާ ވަނީ މަރާލާފައި. މިހާތަނަށް ހޯދި ހޯދުންތަކުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ގަބޫލު ކުރެވެނީ ރިލްވާން މަރާލާފައިވަނީ މިދެންނެވި ޖަމާއަތުގެ [އަލްގައިދާ ރާއްޖެ ގޮފި] ފަރާތުން މަރާލާފައި ކަން،" ސުއޫދު ވިދާޅުވި އެވެ.

ސުއޫދު ވިދާޅުވީ، ރިލްވާން މާރާލި ގޮތާމެދު ލިބިފަ ހުރި ހެކިތަކުގެ ތަފްސީލުގައި ފުށުއެރުންތަކެއް އެބަހުރި ކަމަށާއި ރިލްވާން މަރާލަން ހެދި ގޮތް އަދިވެސް ތަހުގީގު ކުރަމުން އަންނަ ކަމަށެވެ. އެގޮތުން ގިނަ ހެކިވެރިން ބުނެފައި ހުރީ، ރިލްވާން މަރާލީ ޑިންގީއަކަށް އަރުވައިގެން ގެންގޮސް ކަނޑު އުޅަދަކަށް އެރުވުމަށް ފަހު ދަލެއް ކަރުގައި އޮޅާލުމަށް ފަހު މަރާލި ކަމަށެވެ.

"ދާ އޮޅައިގެން [ނުވަތަ] ދާ އޮޅާލުމަށްފަހު، މަރާލީ ކަމަށް. [ނުވަތަ] ޝަހާދަތް ލައި ދިނީ ކަމަށް [ހެކިން ބުނޭ]. ޝަހާދަތް ލައިދިނީމަ ޝަހާދަތް ކީމަ މަރާލީކަމަށް އެބަ ބުނޭ. ބައެއް މީހުންގެ ތެރޭގައި[ރިލްވާން ރިހީނުކޮށް މަރާލި މީހުންގެ ތެރޭގައި] ހިޔާލުތަފަތުތަކެއް އުފެދުނީ ޝަހާދަތް ކީމަ ކީއްވެގެންތޯ މަރާލަންވީ. އަނެއް ބަޔަކު ބުނީ ކުށުގެ އަދަބެއްގެ ގޮތުގައި މަރާލަނީ ކަމަށް. ޑިސްކްރައިބް ކުރުމުގައި އެބަހުރި ތަފާތުތަކެއް،" ސުއޫދު ވިދާޅިވިއެވެ.

ސުއޫދު ވިދާޅުވީ، ތިން ހެއްކެއްގެ ހެކި ބަހުގައި ފުށުއެރުންތަކެއް ހުރުމުން ރިލްވާން މަރާލިގޮތް ސީދާ ބުނަން އަދި ނޭނގޭ ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް އޭނާ މަރާލި ކަމަށް ހެކިންގެ ހެކި ބަހުން އެނގޭ ކަމަށެވެ.

ނަމަވެސް ދެ ހެކިވެރިއެއްގެ ހެކިބަހުގައި ފުށު އެރުންތަކެއް ހުރުމުން ރިލްވާން މަރާލިކަން ޖިނާއީ މިންގަނޑު ސާބިތު ކުރަން އުނދަގޫވާނެކަން އޭނާ ފާހަގަ ކުރެއްވި އެވެ.

ފުލުހުން ވެސް ފާރަލީ ރިލްވާންއަށް!

ރިލްވާން ގެއްލުވާލުމުގެ ދެ މަހެއްހާ ދުވަސް ކުރިން އޭނައަށް ނުރައްކަލެއް އޮތް ކަމަށް ބުނެ، އެޕްރީލް 24، 2014 އިން ޖޫން، 22، 2014 އަށް ފުލުހުންގެ އިންޓެލިޖެންސް އިން ރިލްވާނަށް ފާރަލާފައިވާ ކަމަށް ސުއޫދު ވިދާޅުވި އެވެ. ފުލުހުން އެހެން ބުނި ނަމަވެސް އެވާހަކަ ތަކުގައި ފުށުއެރުން ތަކެއް އެބަހުރި ކަމަށް ސުއޫދު ވިދާޅުވިއވެެ.

"އެކި ބޭފުޅުން [ފުލުހުންގެ އިންޓެލް] އެކި ގޮތްގޮތަށް [ބަޔާން] ދެއްވާފައި ވަނީ. އިންޓެލް ބޭފުޅުން ވިދާޅުވެފައިވަނީ، ރިލްވާން އަށާއި ހިއްލަތު ރަޝީދަށް ތްރެޓެއް އޮތް ކަމަށް ތިމަންނަ މެންނަށް ޝޯޝަލް މީޑިއާގައި ތަންކޮޅެއް ހަރަކާތްތެރި ބޭފުޅުންކަމަށް ހީވެފައިވާތީވެ، އަދި އޭރު ފޭސްބުކް ކަލާލެސް ގުރޫޕުގެ އެޑްމިން ރަހީނު ކޮށްފައިވާ ހަބަރުލިބިފައިވާތީވެ، ރިލްވާނަށް މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް އިންޓެލް އިން ފާރަލަމުން ދިޔައީ ކަމަށް،" ރިލްވާން ގެއްލުވާލުމުގައި ފުލުހުންގެ ދައުރެއް އޮތޯ ނޫސްވެރިއަކު ކުރެއްވި ސުވާލަށް ޖަވާބު ދެއްވާ ސުއޫދު ވިދާޅުވި އެވެ.

ސުއޫދު ވިދާޅުވީ، ކަލާލެސް ގުރޫޕުގެ އެޑްމިން ރަހީނުކޮށްފައިވަނީ ޖޫން 4، 2014 ގައި ކަމަށާއި ނަމަވެސް ފުލުހުން ރިލްވާނަށް ފާރަލާން ފެށީ އެޕްރީލް 24، 2014 ގައި ކަމުން ފުލުހުންގެ އިންޓެލް ބޭފުޅުންގެ ބަޔާނުގައި ފުށުއެރުންތަކެއް ހުރި ކަމަށް ގަބޫލުކުރެވޭ ކަމަށެވެ.

ފުލުހުންގެ އިންޓެލް ރިލްވާނަށް ފާރަލުމުގެ އިތުރުން އެނާގެ ފޯނު ކޯލުތައްވެސް އަޑުއަހާފައިވާ ކަމަށް ސުއޫދު ވިދާޅުވި އެވެ.

"ފުރަތަމަ ކައުންޓާ ޓެރެރިޒަމް އިން ރިލްވާނަށް ފާރަލަމުން އައިސް ފަހުން ފާރަލުން ބަދަލުކޮށްފައިވަނީ ޕޮލިޓީކަލް ސައިޑަށް. [ފުލުހުންގެ] ޕޮލިޓިކަލް ސެކްޝަނާ ހަވާލު ކުރެވިފައި ވަނީ،" ސުއޫދު ވިދާޅުވި އެވެ. "ފާރަލުމަށްޓަކައި ފުލުހުންގެ ފަރާތުން ކޯޓަށް ހުށަހެޅި ފޯމުގައި އޮންނަނީ، ރިލްވާން ދައުލަތާ ދެކޮޅަށް އިދިކޮޅު ހަރަކާތްތެއް ހިންގަމުންދާތީވެ އެކަމުގެ ތުހުތުގައި އޭނަގެ ފޯނު އަޑުއެހުމަށް،"

ސުއޫދު ވިދާޅުވީ ރިލްވާންގެ މަރާލުމުގައި ޝާމިލްވާ މީހުން ތަހުގީގަށް މިހާރު ދެނެގަނެވިފައިވާތީ، އެ މީހުންގެ މައްޗަށް ދައުވާ ކުުރުމަށް ކުރަން ޖެހޭ މަސައްކަތްތައް ކުރުމަށް ޓަކައި މާދަމާ ޕީޖީއާ އެކު ކޮމިޝަނުން ބައްދަލު ކުރާނެ އެވެ. އަދި އެ މީހުންނަށް ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ނުދެވޭ ގޮތް ހަދާފައިވާއިރު ތުހުމަތު ކުރެވޭ މީހުން ހައްޔަރު ކުރަން ޖެހޭ ނަމަ އެކަން ފުލުހުން މެދުވެރިކޮށް ކުރާނެ ކަމަށް ސުއޫދު ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭނާ އަދި ވިދާޅުވީ ރިލްވާން އެރުވި އުޅަނދާއި އެ އުޅަނދުގެ ވެރިފަރާތުގެ މައުލޫމާތު ވެސް އެބަހުރި ކަމަށެވެ. އަދި އެކަމުގައި ޝާމިލްވާ އެންމެން އިންސާފުގެ ކުރި މައްޗަށް ގެންނާނެ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ.

މީގެ ކުރިން ވެސް ރިލްވާން ގެއްލުވާލި ކަމަށް ބުނެ ޕީޖީއިން ދެ މީހެއްގެ މައްޗަށް ދައުވާ އުފުލި އެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އެކަށީގެންވާ ހެކި ނެތިގެން އެ ދައުވާ އެ މީހުންގެ މައްޗަށް ސާބިތެއް ނުވެ އެވެ. އަދި އެ މައްސަލަ ޕީޖީ އިސްތިއުނާފު ނުކުރާކަން ވެސް މިފަހުން ފަޅާއަރައިފައިވެ އެވެ.