ޗާގޯސްގެ ބާރު މޮރިޝަސްއަށް ލިބޭގޮތަށް އިނގިރޭސިވިލާތާއެކު ހަދާފައިވާ އެއްބަސްވުން އަލުން ރިވުއުކުރަން، މޮރިޝަސްގެ އާ ބޮޑުވަޒީރު ނަވީން ރަމްގޫލަމް ނިންމަވައިފިއެވެ.
ބީބީސީން ރިޕޯޓުކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި މީގެ ދެ ހަފުތާ ކުރިން މޮރިޝަސްގެ ބޮޑުވަޒީރު ކަމަށް އިންތިޚާބުވި ރަމްގޫލަމް ވަނީ މޮރިޝަސްގެ ގާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުގައި، އެ އެއްބަސްވުން ރިވިއުކުރަން އެދިފައެވެ. އަދި އަލުން ރިވިއުކުރުމަށް ފަހު ހޯދާ ހޯދުންތަކުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ގޮތް ނިންމާނީ ކެބިނެޓުން ކަމަށް އޭނާ ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ.
ރަމްގޫލަމް ވަނީ އެގޮތަށް ނިންމާ، މޮރިޝަސްގެ މަޖިލީހާ އެކަން ހިއްސާކުރައްވައިފައެވެ.
މި އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން އިނގިރޭސިވިލާތާއި އެމެރިކާގެ އަސްކަރީ ވައިގެ ބަނދަރެއް އޮންނަ ޑިއޭގޯ ގާސިއާ އިތުރު 99 އަހަރަށް ކުއްޔަށް ހިފާނެއެވެ.
އެތައް އަހަރެއްގެ މަޝްވަރާތަކަށްފަހު، އެ އެއްބަސްވުމުގައި ސޮއިކުރިއިރު، މޮރިޝަސްގެ އޭރުގެ ޚާރިޖީ ވަޒީރު ޕްރަވިންދް ޖަގްނައުތު ސިފަކުރެއްވި ގޮތުގައި، އެއީ އެ ދެ ގައުމުގެ ގުޅުމަށް މުހިންމު ދަނޑިވަޅެކެވެ. އަދި އެއީ ސުލްހަވެރިކަމާއެކު މައްސަލަތައް ހައްލުކުރުމަށާއި، ގާނޫނީ ވެރިކަން ދެމިއޮންނާނެކަން ދައްކުވައިދޭ ކަމެކެވެ.
މޮރިޝަސްގެ އާ ބޮޑުވަޒީރު ނަވީން ރަމްގޫލަމް -- ފޮޓޯ/ ގެޓީ އިމޭޖަސް
ނަމަވެސް އޭނާގެ އިންތިޚާބީ ކެމްޕޭނުގައި ރާމްގޫލަމްއާއި އޭނާގެ ކޯލިޝަންގައި ހިމެނޭ ބައިވެރިން އެ އެއްބަސްވުން ސިފަކޮށްފައި ވަނީ "ވިއްކާލުމެއް"ގެ ގޮތުގައެވެ. އަދި ރަމްގޫލަމްއަށް މައްސަލައަކަށް ވަނީ ޑިއެގޯ ގާސިއާ ދިގު މުއްދަތަކަށް ކުއްޔަށް ދޭން ނިންމާފައި އޮތުމުން ކަމަށް ބީބީސީން ރިޕޯޓުކޮށްފައިވެއެވެ.
އިިނގިރޭސިން ޗާގޯސްގެ ރަށްތަކަށް ވެރިވެގަތީ 1965ވަނަ އަހަރު މޮރިޝަސް އެ ގައުމުގެ އިސްތިއުމާރުގެ ދަށުގައި އޮތްއިރެވެ. އަދި ޑިއެގޯ ގާސިއާގައި އެމެރިކާގެ އަސްކަރީ މަރުކަޒެއް ގާއިމުކޮށް ހިންގުމަށް ކުއްޔަށް ދީފައި ވަނީ 2036ގެ ނިޔަލަށެވެ.
ނަމަވެސް 2019ގައި މޮރިޝަސްއިން ޗާގޯސްގެ މައްޗަށް ސިޔާދަތީ ބާރު ހޯދުމަށް އިންޓަނޭޝަނަލް ކޯޓް އޮފް ޖަސްޓިސްގައި ކުރި ދައުވާ މޮރިޝަސްއާ އެއްކޮޅަށް ނިމި އެ ކޯޓުން ވަނީ ޗާގޯސް މޮރިޝަސްއާ ހަވާލުކުރުމަށް އިނގިރޭސިވިލާތަށް އަންގައިފައެވެ.
އެ ރަށްތަށް އަނބުރާ މޮރިޝަސްއަށް ދިނުމަށް އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ކިބައިން އދ.އިން ވެސް ވަނީ ތަކުރާރުކޮށް އެދިފައިވެއެވެ.
ޗާގޯސްގެ ސިޔާދަތީ ބާރު މޮރިޝަސްއަށް ލިބޭ ކަމަށް ބައިނަލްއަގުވާމީ ކޯޓުން ނިންމި ނިންމުމާއެކު، ޗާގޯސް އާއި ރާއްޖެއާ ދެމެދު އޮތް ކަނޑުގެ އިން ވަކިކުރުމަށް އިޓްލޮސްއަށް ހުށަހެޅި މައްސަލާގައި އެ ކޯޓުން ވެސް ވަނީ އެ އިންޓަނޭޝަނަލް ކޯޓު އޮފް ޖަސްޓިސް ނިންމުން ދަމަހައްޓާފައެވެ.
އަދި މޮރިޝަސް އާއި ރާއްޖެއާ ދެމެދު ފުށުއަރާ 95،000 އަކަ ކިލޯމީޓަރުގެ ސަރަހައްދެއް ވަނީ ބައިކޮށްފައެވެ.
އިޓްލޮސްގެ ނިންމުން އިސްތިއުނާފު ކުރުމަކީ މި ސަރުކާރުގެ ވައުދެއް ކަމަށްވާއިރު، ޗާގޯސް މައްސަލަ ކުރިއަށްގެންދަން ސަރުކާރުން ކޮމިޓީއެއް އެކުލަވައިލައިފައިވެއެވެ. އެ ކޮމިޓީގައި އިސްކޮށް ހުންނަވަނީ ކުރީގެ ބަންޑާރަނައިބު މުހައްމަދު އަނިލެވެ.
ފާހަގަކޮށްލެވޭ ގޮތުގައި ޗާގޯސްގެ ރަށްތައް މޮރިޝަސްއަށް ދޭން އިނގިރޭސިވިލާތުން އެއްބަސްވުމާ ގުޅިގެން ރައީސް ޑރ. މުޙައްމަދު މުއިއްޒުގެ ސިޓީފުޅެއް އެ ގައުމަށް ފޮނުއްވާފައިވެއެވެ.
ރައީސް ވިދާޅުވީ، ޗާގޯސްއަކީ ރާއްޖެއާ ގުޅިފައި އޮތް ތަނަކަށްވާ ކަމަށް ލިޔެކިޔުންތަކުން ފެންނަން ހުރުމުން އެތަން އެހެން ގައުމަކަށް ލިބުމަށް ވުރެ ރާއްޖެއަށް ލިބުން އައުލާކަން ބޮޑު ކަމަށެވެ.