ރާއްޖޭގައި މިދިޔަ އަހަރާއި މި އަހަރު އެކަނި ނުވަ މީހަކަށް، އެކުއައިޑް އިމިއުނޯޑެފިޝެންސީ ސިންޑްރޯމް (އެއިޑްސް) ޖައްސާ ހިއުމަން އިމިއުނޯޑެފިޝެންސީ ވައިރަސް (އެޗްއައިވީ) ފެތުރިފައިވާ ކަމަށް ހެލްތު ޕްރޮޓެކްޝަން އޭޖެންސީ (އެޗްޕީއޭ)ގެ ތަފާސްހިސާބުން ދައްކައިފިއެވެ.
މިއަދު ފާހަގަކުރާ އެއިޑްސް ދުވަހާ ގުޅުވައި އެޗްޕީއޭއިން އާންމުކުރި މައުލޫމާތުގައިވާ ގޮތުން ރާއްޖޭގައި އެޗްއައިވީ އެންމެ ފުރަތަމަ ފެނިފައިވަނީ 1991 ވަނަ އަހަރެވެ.
އެއަށްފަހު މި އަހަރު އޮކްޓޫބަރު 31ގެ ނިޔަލަށް އެޗްއައިވީ ޖެހުނު މީހުންގެ އަދަދު ވަނީ 49އަށް އަރާފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ ހަތް އަންހެނުންނާއި 43 ފިރިހެނުންނެވެ. އޭގެ ތެރެއިން 16 މީހުން ނިޔާވެފައިވާއިރު މި ވަގުތު 32 މީހުން ބައްޔަށް ފަރުވާ ހޯދަމުން އަންނަ ކަމަށް އެޗްޕީއޭއިން ބުނެފައިވެއެވެ.
އެޗްޕީއޭއިން "ސަން"އަށް މައުލޫމާތު ދިން ގޮތުގައި މިހާރު އެޗްއައިވީއަށް ފަރުވާ ހޯދަމުންދާ މީހުންގެ ތެރޭގައި، މިދިޔަ އަހަރު އެޗްއައިވީ ޖެހުނު ތިން މީހަކާއި މި އަހަރު އެ ވައިރަހަށް ޕޮޒިޓިވްވި ހަ މީހެއް ހިމެނެއެވެ.
އެޗްއައިވީ އާއި އެއިޑްސް
އެޗްއައިވީ ވައިރަސް ހަށިގަނޑަށް އެރުމަށްފަހު، އަހަރުތަކެއްގެ ތެރޭގައި ހަށިގަނޑުގެ ދިފާއީ ނިޒާމު ބަލިކަށިކޮށްލައެވެ. މީގެ ސަބަބުން އާއްމުކޮށް ނުޖެހޭ އެތައް ބަލިތަކެއް ޖެހެންފަށައެވެ. އެއިޑްސް ޖެހިފައިވާ ކަމަށް ބެލެވެނީ އެހިސާބުންނެވެ.
ބަލި ފެތުރޭ ގޮތްތައް
- ރައްކާތެރި ނޫންގޮތުގައި ޖިންސީ ގުޅުން ހިންގުން
- ސިރިންޖު ނުވަތަ ކަށި ބޭނުންކޮށްގެން މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރާއިރު، އެކަކު ބޭނުންކޮށްފައި ހުންނަ ކަށި ފަދަ ތަކެތި އަނެކަކު ބޭނުންކުރުން
- އެޗްއައިވީ ޖެހިފައިވާ މަންމަގެ ފަރާތުން، މާބަނޑު ދުވަސްވަރާއި ވިހެއުމުގެ ތެރޭގައި ނުވަތަ ގާތުން ކިރުދިނުމުން ދަރިފުޅަށް ފެތުރުމުގެ ފުރުސަތު އޮވޭ
- އެޗްއައިވީ ވައިރަސް ހުރި ލޭ އެޅުން
އެޗްއައިވީއަށް ދޭ ފަރުވާއަކީ އެންޓިރެޓްރޯ ވައިރަލް ޓްރީޓްމަންޓެވެ. ދެހާސް ހަތަރު ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ރާއްޖޭގައި ވެސް މިފަރުވާ އަންނަނީ ދެމުންނެވެ. މިއީ މުޅިން ހިލޭ ފޯރުކޮށްދޭ ފަރުވާއެކެވެ. އަދި އެޗްއައިވީއިން ރައްކާތެރިވުމުގެ ގޮތުން ދޭ ފަރުވާ ޕްރީ އެކްސްޕޯޝާ ޕްރޮފިލެކްސިސް (ޕްރެޕް) ވެސް ރާއްޖޭގައި ލިބެން ހުރެއެވެ.
ރާއްޖޭގައި މިދިޔަ އަހަރު ތިން މީހަކަށް، މި އަހަރު 6 މީހަކަށް އެޗްއައިވީ ޖެހިފައިވޭ: ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ހޮސްޕިޓަލަކުން ވެސް އެޗްއައިވީއަށް ޓެސްޓު ކުރެވޭނެ --- ފޮޓޯ: އެމްޑަބްލިއުއެސްސީ
އެޗްއައިވީއަކީ އެއްކޮށް ފަސޭހަ ކުރެވޭ ބައްޔެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް ކަނޑައެޅިފައިވާ ފަރުވާ ގަވާއިދުން ބޭނުންކުރާނަމަ ދިގު މުއްދަތަކަށް ސިއްޙަތު ރަނގަޅު މީހެއްގެ ގޮތުގައި އާންމު ދިރިއުޅުމެއް އުޅެވެއެވެ.
ގަވާއިދުން ފަރުވާ ކުރާނަމަ ވައިރަސް ހުރި މީހެއްގެ ގައިން އެހެން މީހެއްގަޔަށް ވައިރަސް ވާސިލް ނުވާ މިންވަރަށް ލޭގައި ވައިރަސް ހުންނަ މިންވަރު ދަށްވެއެވެ. އެހެންކަމުން ބަލި ޖެހިފައިވާ މީހުން ގަވާއިދުން ބޭސް ބޭނުންކުރުމަކީ ބަލި ފެރުތުން ހުއްޓުވުމަށް ވެސް އެޅޭ ފިޔަވަޅެކެވެ.
ރާއްޖޭގެ ކޮންމެ ހޮސްޕިޓަލަކުންނާއި ޝީ އިން އެޗްއައިވީއަށް ޓެސްޓް ކުރެވޭނެއެވެ. އެގޮތުން ކާކުކަން ނޭނގޭގޮތަށް ވެސް ޓެސްޓު ކުރެވެން ހުންނައިރު، ނަތީޖާ އެ މީހާ ފިޔަވައި އެއްވެސް ފަރާތަކަށް ހާމަ ނުކުރާނެއެވެ.
މި އަހަރުގެ އެއިޑްސް ދުވަހުގެ ޝިޢާރުގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅާފައިވަނީ "އެޗްއައިވީ އާއެކު ދިރިއުޅުން" މިޝިއާރެވެ. މިޝިއާރު ދޭހަކޮށްދެނީ އެޗްއައިވީ ހުރިކަން އަވަހަށް ދެނެގަނެ، ގަވާއިދުން ފަރުވާކުރަން ފަށައިފިނަމަ، އެހެނިހެން ދާއިމީ ބަލިތައް ހުންނަ މީހުންނެކޭ އެއްގޮތައް މުޖުތަމައުގައި އާންމު ދިރިއުޅުމެއް އުޅެވިދާނޭކަން ކަމަށް އެޗްޕީއޭއިން ބުނެއެވެ.
މި ޝިއާރުގެ ދަށުން މިއަހަރު ދުނިޔޭގޭ އެއިޑްސް ދުވަހާ ގުޅުވައިގެން އެޗްޕީއޭއިން އިސްނަގައިގެން ފުވައްމުލަކުގައި ފުވައްމުލަކު ހޮސްޕިޓަލް އަދި ސޮސައިޓީ ފޯ ހެލްތު އެޑިއުކޭޝަން ގުޅިގެން ހަރަކާތްތަކެއް ކުރިޔަށް ގެންދިއުމަށް ރާވައިފައިވެއެވެ.