ދައުލަތުގެ އިސް މަގާމުތައް އަދާކުރި ވެރިންގެ އިތުރުން ނުހައްގު މުއްސަނދިކަން ހޯދާފައިވާ އެންމެންގެ މައްސަލަ ބެލޭގޮތަށް، އަދި އެ ހުރިހާ ފަރާތްތަކަށް ފަސޭހައިން ދައުވާކުރެވޭ ގޮތަށް ގާނޫނު އިސްލާހުކުރުމަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގައި ސަރުކާރު ތަމުސީލުކުރާ މެންބަރުން މިއަދު ގޮވާލައިފިއެވެ.
ދައުލަތުގެ މަގާމަކުން ވަކިވާ ފަހުން ވެސް، އެ މަގާމެއްގައި ހުރެ ހޯދާފައިވާ ނުހައްގު މުއްސަނދިކަމަށް ފަސޭހައިން ދައުވާކުރެވޭ ގޮތަށް ގާނޫނުލް އުގޫބާތަށް އިސްލާހެއް ގެންނަން ހުށެހެޅުއްވީ މާފުށި ދާއިރާގެ މެންބަރު ހުސައިން ރިޒާ އާދަމެވެ.
މި އިސްލާހު ހުށަހަޅުއްވާފައިވަނީ ގާނޫނުލް އުގޫބާތުގެ 515 ވަނަ މާއްދާއަށެވެ.
އެ އިސްލާހުގައިވަނީ ނުހައްގު މުއްސަނދިކަން ހޯދައި ލިބިގަތުމުގެ ކުށެއް ކުރީ ރައީސުލްޖުމްޙޫރިއްޔާ ނުވަތަ ވަޒީރުކަމުގެ ނުވަތަ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުކަމުގެ ނުވަތަ ފަނޑިޔާރުކަމުގެ މަގާމެއްގައި ހުރި ފަރާތަކުން ކަމުގައިވާނަމަ އެ ކުށަކީ ޖިނާޔަތުގެ ދެވަނަ ދަރަޖައިގެ ކުށެއް ކަމަށް ކަނޑައެޅުމެވެ. އެ ނޫން ހާލަތްތަކުގައި އެ ކުށަކީ ޖިނާޔަތުގެ ތިންވަނަ ދަރަޖައިގެ ކުށެއްކަމަށް ވަނީ ބަޔާންކޮށްފައެވެ.
އޭދަފުށީ ދާއިރާގެ ޕީއެންސީ މެންބަރު އަހުމަދު ސަލީމް ކޮމިޓީގައި -- ފޮޓޯ/ މަޖިލިސް
މިއަދުގެ ޖަލްސާގައި އެ ބިލުގެ އިބުތިދާއީ ބަހުސްގައި ވާހަކަދައްކަވަމުން އޭދަފުށީ ދާއިރާގެ ޕީއެންސީ މެންބަރު އަހުމަދު ސަލީމް ވިދާޅުވީ، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މުޅި މެންބަރުންނަށް މިއިން އެއްވެސް ކަމެއް ނިސްބަތްކޮށްގެން ނުވާނެ ކަމަށެވެ. އެއީ، މެންބަރަކަށް ވުމުގެ ކުރިން ވެސް އަމިއްލަ ވިޔަފާރި ހިންގާ ފަރާތްތައް އެކި ދައުރުތަކުގައި މެންބަރުކަން ކުރައްވާފައިވާ ކަމަށް ސަލީމް ވިދާޅުވިއެވެ.
ހަމައެއާ އެކު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގައި ތިބޭ މެންބަރުންނަކީ އެއްވެސް ތަނެއްގެ ތިޖޫރިއާ ހަވާލުވެގެން ތިބޭ ބައެއް ނޫން ކަމަށާއި އެއްވެސް ކުންފުންޏެއްގެ ވެރިއެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން ބާރެއް ފޯރުވޭ ބައެއް ނޫން ކަމަށް ސަލީމް ވިދާޅުވިއެވެ. ނަމަވެސް، މެންބަރުންގެ ތެރޭގައި ވެސް ނުހައްގުން މުއްސަނދިކަން ހޯދާފައި ތިބޭ މީހުން ތިއްބަވާނެ ކަމަށް ސަލީމް ވިދާޅުވިއެވެ.
ދައުލަތުގައި ތިއްބަވާ އެންމެންނަކީ އެ އިލްޒާމު އެޅުވޭނެ ބައެއް ނޫންކަމަށް ސަލީމް ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި އެކަން ނުހުއްޓުވައިފިނަމަ އެކަމަކީ ވަރަށް ބޮޑަށް ގޯސްވެގެންދާނެ ކަމެއް ކަމަށް ސަލީމް ވިދާޅުވިއެވެ.
މި ގާނޫނު ތަންފީޒުކުރަންޖެހޭނީ ނުހައްގު މުއްސަނދިކަން އެއްވެސް ހާލެއްގައި އެއްވެސް ގޮތަކުން އެއްވެސް މީހަކު އެކަން ކޮށްފިނަމަ އެކަން ބެލެންޖެހޭނެ. އެކަން ބަލަންޖެހޭނީ އެއްވެސް ހާލެއްގައި ހަމައެކަނި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންނަކަށް، ދައުލަތުގެ މުވައްޒަފުންނަކަށް، ހަމައެކަނި ރައީސުލްޖުމްޙޫރިއްޔާއަކަށް ނޫން، އޭދަފުށީ ދާއިރާގެ މެންބަރު އަހުމަދު ސަލީމް
ތިނަދޫ ދާއިރާގެ ޕީއެންސީ މެންބަރު ސައުދުﷲ ހިލްމީ -- ފޮޓޯ/ މަޖިލިސް
ބަހުސްގައި ސަލީމްގެ ވާހަކަތަކަށް ތާއީދުކުރައްވާ ތިނަދޫ ދާއިރާގެ ޕީއެންސީ މެންބަރު ސައުދުﷲ ހިލްމީ ވިދާޅުވީ، ނުހައްގު މުއްސަނދިކަމަކީ ވަޒީފާ އަދާނުކުރާ މީހުންނަށް ވެސް އެ މުއްސަނދިކަން އަންނަތަން ފެންނަ ކަމެއް ކަމަށެވެ.
ހަމައެއާ އެކު ދައުލަތުގެ މުވައްޒަފުންނަށް އަންނަ ނުހައްގު މުއްސަނދިކަން ވާރުތަވަމުން ދިގުދެމިގެން މިހާތަނަށް އައިސްފައިވަނީ ކުރިންސުރެ އެކަމަށް އަޅާލުން ކުޑަވުމުން ނޫނީ އެއްގޮތަކަށް ވެސް އެކަމަށް އަޅާނުލެވޭތީ ކަމަށް ސައުދުﷲ ވިދާޅުވިއެވެ.
އެގޮތުން، ކުރީގެ ވެރިކަންތަކުގައި ނުހައްގު މުއްސަނދިކަން ހޯދި މީހުންގެ މައްސަލަތަކުގެ އިތުރުން އެހެނިހެން މީހުންގެ މައްސަލަތައް ވެސް ބަލަން ސައުދުﷲ ގޮވާލެއްވިއެވެ.
ސަރުކާރަށް ވެސް ގޮވާލަން ލަސްނުކުރައްވާ ދައުލަތުގަ ވަޒީފާތަކުގައި ނޫޅޭ މީހުންގެ މައްސަލަތައް ވެސް ބެލޭނެ ގޮތަށް ގާނޫނު އިސްލާހު ކޮށްދެއްވަން، ތިނަދޫ ދާއިރާގެ މެންބަރު ސައުދުﷲ ހިލްމީ
ނުހައްގު މުއްސަނދިކަން ހޯދުން ޖިނާއީ ކުށަކަށް ހަދަން ގާނޫނަށް އިސްލާހެއް ގެނައީ 2021 ވަނަ އަހަރެވެ. ނަމަވެސް، އޭރު އެ ގާނޫނު އޮތް ގޮތުން ދައުލަތުގެ ވެރިން ހޯދާ ނުހައްގު މުއްސަނދިކަމުގެ މައްސަލަތައް ނުބެލޭ ކަމަށާއި، ގާނޫނު ފުރިހަމަ ނޫން ކަމަށް ސަރުކާރުގެ މެންބަރުން ވަނީ ތަކުރާރުކޮށް ވިދާޅުވެފައެވެ.
އެ އިސްލާހު ހުށަހަޅާ ބޭނުމަކީ ނުހައްގު މުއްސަނދިކަން ހޯދައި ލިބިގަތުމުގެ ކުށް ކަނޑައަޅާފައި އޮތްގޮތުން ގާނޫނު މާނަކުރުމުގައި އޮޅުންއަރާތީ، އެ މާއްދާ އިސްލާހުކުރުމަށްޓަކައެވެ.
އިސްލާހުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަންތައްތައް
އިސްލާހުގައިވާ ގޮތުގައި ނުހައްގު މުއްސަނދިކަން ހޯދައި ލިބިގަތުމުގެ ކުށެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅާނީ ދައުލަތުގެ މުވައްޒަފަކަށްވެ ހުރެ ލިބެމުންދާ ނުވަތަ ދައުލަތުގެ މުވައްޒަފެއްގެ ގޮތުގައި ވަޒީފާ އަދާކުރިއިރު ލިބެމުންދިޔަ އާމްދަނީއާ ނުބައްދަލު ދިރިއުޅުމުގެ ފެންވަރެއް ގާއިމުކޮށްފައިވުން ނުވަތަ އެފަދައިން ގާއިމުކުރާ ދިރިއުޅުމުގެ ފެންވަރު ދެމެހެއްޓުމުންނެވެ.
ދައުލަތުގެ މުވައްޒަފަކަށް ހުރިއިރު ލިބެމުންދިޔަ ނުވަތަ ދައުލަތުގެ މުވައްޒަފަކަށްހުރެ ލިބެމުންދާ އާމްދަނީއާ ނުބައްދަލު މިންވަރަކަށް އޭނާގެ ނަމުގައި ނުވަތަ އާއިލީ ނުވަތަ ޒާތީ ނުވަތަ ވިޔަފާރީގެ ގުޅުމެއް އޮތް މީހެއްގެ ނަމުގައި މުދާ ނުވަތަ ފައިސާ ހޯދައި މިލްކުކުރުމުންނެވެ.
ހަމައެއާ އެކު ދިރިއުޅުމުގެ ފެންވަރު އޭނާ ގާއިމުކޮށް ހިފަހައްޓާފައިވަނީ ގާނޫނީގޮތުން ހުއްދަކޮށްފައިވާ ގޮތުގެ މަތިންކަން ސާބިތުކޮށްނުދެވުން ނުވަތަ އޭނާއަށް ނުވަތަ އޭނާގެ އާއިލީ ނުވަތަ ޒާތީ ނުވަތަ ވިޔަފާރީގެ ގުޅުމެއް އޮތް މީހަކަށް އެ މުދަލެއް ނުވަތަ ފައިސާ ލިބިފައިވަނީ ގާނޫނު ހުއްދަކުރާ ގޮތުގެ މަތިންކަން ސާބިތުކޮށްނުދެވުމުންނެވެ.
ނަމަވެސް، އެ މުއްސަނދިކަން ހޯދާފައި ވަނީ ގާނޫނީގޮތުން ހުއްދަކޮށްފައިވާ ގޮތުގެމަތިންކަން ސާބިތުކޮށްދެވިއްޖެނަމަ، އެ ހާލަތުގައި އޭނާ ކުރަނީ ކުށެއް ނޫންކަމަށް ވަނީ ބަޔާންކޮށްފައެވެ.