ކުޑައިރު ދަރިފުޅު ކުޅެން ބޭރަށް ދޫކޮށްލުމަކީ އެއީ ރަނގަޅު ކަމެއް ކަމަށް ބައެއް މީހުން ބުނާތީ އަޑުއަހަން ހެއްޔެވެ؟ ބޭރުގައި ވެއްޔާ ކުޅެން ދަރިފުޅު ދޫކޮށްލުމުގެ ސަބަބުން ހަށިގަނޑުގެ ދިފާޢީ ނިޒާމު ވަރުގަދަވާނެ ކަމަށް ވެސް ބައެއް މީހުން ބުނެއެވެ. އެހެނަސް އުފެދޭ ސުވާލަކީ މިކަން ސާބިތުކޮށްދޭ އެއްވެސް ހެއްކެއް މިހާތަނަށް ހޯދިފައި އެބަހުރިބާވައެވެ.
ގިނަ ދިރާސާތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި ޅަފަތުގައި ކުދިން ވެއްޔާ ކުޅުމުގެ ފުރުސަތު ދިނުމަކީ ތަފާތު އެލާޖީ މައްސަލަތަކުގެ އިތުރުން އޮޓޯއިމިއުން ބަލިތައް ޖެހުމުގެ ފުރުސަތު ކުޑަކޮށްދޭ ކަމެކެވެ. އެހެން ގޮތަކަށް ބުނާނަމަ މިކަމުން އެލަޖީ ކުރުވާ ތަކެއްޗަށް ނުވަތަ ހަށިގަނޑުގެ ޓިޝޫތަކަށް ދިފާޢީ ނިޒާމުން ރައްކާތެރިކަން ހޯދައިދިނުމަށް މިކަންކަން އެހީތެރިވެދެއެވެ.
ކުއްޖާގެ ދިފާޢީ ނިޒާމު ދިރިއުޅުމުގެ ފުރަތަމަ އަހަރުތަކުގައި ތަރައްޤީވަމުން އަންނައިރު ހަށިގަނޑަށް ގެއްލުން ނުދޭ ބެކްޓީރިއާ އަދި ވައިރަސްތައް ދެނެގަތުމަކީ ކޮންމެހެންވެސް މުހިއްމު ކަމެކެވެ. ހަމައެއާއެކު ބަލިތައް ފަތުރާ ޕެތޮޖެންތައް ދެނެގަނެ އެތަކެއްޗަށް ހަމަލާދޭން ވެސް ދަސްކުރަންޖެހެއެވެ.
ދިފާޢީ ނިޒާމުގެ މި ރެގިއުލޭޓަރީ ބައި ފުޅާވުމަށް މަގުފަހިކުރާ މޮލެކިއުލަރ ސިގްނަލްތައް މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި އަންނަނީ ގޮހޮރުގައި ހުންނަ މައިކްރޯބްތަކުން ކަމަށް ޔުނިވަސިޓީ ކޮލެޖް ލަންޑަންގެ މެޑިކަލް މައިކްރޯބަޔޮލޮޖީގެ ޕްރޮފެސަރު އެމެރިޓަސް ގްރޭހަމް ރުކް ލައިވް ސައިންސްއަށް ވަނީ މައުލޫމާތު ދެއްވާފައެވެ.
ޕްރޮފެސަރ ގްރަހަމް ރޫކް--ފޮޓޯ/ގަޓްމައިކްރޯބައޮޓާފޯހެލްތު
މިފަދަ މައިކްރޯބްތަކަށް ކިޔަނީ "ގަޓް މައިކްރޯބައޯމް"އެވެ. މި މައިކްރޯބްތަކުގެ ތެރެއިން ބައެއް މައިކްރޯބްތަކަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ހަށިގަނޑަށް ބޭނުންވާ މުހިއްމު ވިޓަމިންސްތައް އުފައްދައިދިނުމުގައި މުހިއްމު ދައުރެއް އަދާކުރާ އެއްޗެކެވެ. ހަމައެއާއެކު ކާނާ ހަޖަމުކޮށްދިނުމަށް ވެސް މީގެ ބައެއް މައިކްރޯބްތައް އެހީތެރިވުމުގެ ސަބަބުން މިއީ ސިއްހަތަށް ވަރަށް މުހިއްމު އެއްޗެކެވެ.
"އޯލްޑް ފްރެންޑްސް ހައިޕޮތެސިސް" ކިޔާ ނަޒަރިއްޔާއެއްގައި ބުނާ ގޮތުގައި، ކުޑައިރު ގިނަ ބާވަތްތަކެއްގެ މައިކްރޯބް ތަކަށް ހާމަވެއްޖެނަމަ، އަޅުގަނޑުމެންގެ މައިކްރޯބަޔޯމް އިތުރަށް ތަފާތުވެ، އޭގެ ސަބަބުން އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިފާޢީ ނިޒާމާ ރަޙްމަތްތެރި އަދި ގެއްލުންދޭ މައިކްރޯބްތައް ދެނެގަންނަން ފަސޭހަވާނެއެވެ. "އޯލްޑް ފްރެންޑްސް" އަކީ މީހާގެ ހަށިގަނޑުގައި އަދި ހަށިގަނޑުގެ މަތީގައި ދިރިއުޅޭ، ޞިއްޙަތަށް ގެއްލުމެއް ނުދޭ، އެހީތެރިވާ ނުވަތަ "ކޮމެންސަލް" މައިކްރޯބްތަކަށް ކިޔާ ނަމެކެވެ.
މި ނަޒަރިއްޔާ ހުށަހަޅާފައި ވަނީ ޔުނިވަސިޓީ ކޮލެޖް ލަންޑަންގެ ޕްރޮފެސަ އޮފް މެޑިކަލް މައިކްރޯބައޮލޮޖީ ގްރަހަމް ރޫކް 2003 ވަނަ އަހަރު ކުރި ދިރާސާއެއްގައެވެ. މިއީ އާންމުކޮށް މީހުންނަށް އެނގިފައިވާ "ހައިޖީން ހައިޕޮތެސިސް" އާ ވަރަށް އެއްގޮތް ނަޒަރިއްޔާއެކެވެ.
ޕްރޮފެސަރު ގްރަހަމް ރޫކްގެ ނަޒަރިއްޔާތުގައި ބުނާގޮތުން 'އޮކޭޝަނަލީ' ކުދިން ބޭރުތެރޭގައި ކުޅެން ދޫކޮށްލުމަކީ ރައްކާތެރި ކަމެއް. އެހެންނަމަވެސް އެއީ ބެލެނިވެރިންގެ ބެލުމުގެ ދަށުން--ފޮޓޯ/ޕިންޓްރެސްޓް
ހައިޖީން ހައިޕޮތެސިސްގައި ބުނާ ގޮތުގައި، ކުޑައިރު ޖަރާސީމު ތަކަށް ހާމަ ނުވުމުގެ ސަބަބުން މީހުންނަށް ދިފާޢީ ނިޒާމާ ގުޅުން ހުރި ބަލިތައް ޖެހުމުގެ ފުރުޞަތު ބޮޑުވެއެވެ. މިސާލަކަށް، ގިނަ ދިރާސާތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި، ދަނޑުބިމެއްގައި ނުވަތަ ގޭގޭގައި ޖަނަވާރު ގެންގުޅޭ މާޙައުލެއްގައި ބޮޑުވާ ކުދިންނަށް، ޝަހަރުތަކުގައި ނުވަތަ ޖަނަވާރު ނުގެންގުޅޭ މާޙައުލެއްގައި ބޮޑުވާ ކުދިންނާ އަޅާބަލާއިރު، އެލަޖީ ޖެހުމުގެ ފުރުޞަތު ކުޑައެވެ.
ފިންލޭންޑުގައި ކުރެވުނު ދިރާސާއެއްގައި ބަލާފައިވަނީ ސިޓީ ކުދިންގެ އިމިއުން ސިސްޓަމް ވަރުގަދަކުރުމަށް ވަނުގެ ތަޅުންގަނޑުން ނެގި ވިނައާއި ފަސްގަނޑު ބޭނުންކުރެވިދާނެތޯއެވެ. އެ ދިރާސާއިން ދައްކާގޮތުގައި، އެންމެ މަހެއްގެ ތެރޭގައި، ފަސްގަނޑުގައި ކުޅުނު ކުދިންގެ ހަމުގައި ނުރައްކާނުވާ ވައްތަރުގެ ބެކްޓީރިއާގެ އެކި ބާވަތްތައް އިތުރުވެ، އަދި އިމިއުން ސިސްޓަމް ކޮންޓްރޯލްކުރާ ސެލްތަކާއި ސިގްނަލް ފޮނުވާ މޮލެކިއުލްތައް ލޭގައި އިތުރުވެފައިވެއެވެ.
މިއީ ގަލުގަނޑުގައި ކުޅުނު ކުދިންނާ އަޅާބަލާއިރު ފާހަގަކުރެވުނު ކަމެކެވެ. މިއިން ދޭހަވަނީ ފަސްގަނޑުގައިވާ ބެކްޓީރިއާއާ ކުރިމަތިވުމުން އިމިއުން ސިސްޓަމް ތަރައްޤީވުމަށް އެހީތެރިވެދާނެކަމާއި، އެހެންކަމުން ތިއަރީގެ ގޮތުން އިމިއުން ސިސްޓަމް މާ ހަރުދަނާވުމުގެ ފުރުސަތު ކުޑަވެދާނެކަމެވެ. ހަމައެހެންމެ، 2024 ގައި ޝާއިޢުކުރެވުނު ސުވީޑިޝް ދިރާސާއަކުން ދައްކާގޮތުގައި ކިރުދޭ ޖަނަވާރުގެ ދަނޑުތަކުގައި ބޮޑުވި ނުވަތަ ގޭގައި ޖަނަވާރު ގެންގުޅުނު ކުދިންގެ މެދުގައި އެލަރޖީގެ ނިސްބަތް ދަށްވެފައިވެއެވެ. އެފަދަ ކުދިންގެ ގޮހޮރުގައި ނުރައްކާނުވާ ބެކްޓީރިއާ ގިނަވެފައިވާތީ، މި ދެ ކަންތައް ގުޅިފައިވާ ކަމަށް ދިރާސާގެ މުސައްނިފުން ނިންމާފައިވެއެވެ.
މައިކްރޯބަޔޯމް މުހިންމު ކަމުގައި ވީނަމަވެސް، މީހެއްގެ ކިބައިގައި އެލަރޖީ ޖެހުމުގެ ނުރައްކާ އޮތް މިންވަރަށް އަސަރުކުރާ އެތައް ކަމެއް ވާކަމަށް، ބޯލްޓިމޯގައި ހުންނަ ޖޮންސް ހޮޕްކިންސް މެޑިސިންގެ ޕީޑިއެޓްރިކްސް ޕްރޮފެސަރު ޑރ. ރޮބަޓް ވުޑް ލައިވް ސައިންސްއަށް ވިދާޅުވިއެވެ. މީގެ ތެރޭގައި އެމީހެއްގެ ޖެނެޓިކްސް ވެސް ހިމެނެއެވެ. އާންމު މެސެޖެއްގެ ގޮތުން ނަމަވެސް، ކުޑަކުދިން ބޭރަށް ގޮސް ވެއްޔާއެކު ކުޅުމަށް ހިތްވަރު ދޭންވާނެ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ބޮޑަށް ތަޣައްޔަރު ވެފައިވާ ސަރަޙައްދުތަކުގެ ވެލީގައި ކުޑަކުދިންނަށް ގެއްލުންހުރި ތަޣައްޔަރު ކުރުވަނިވި ތަކެތި ހުރެދާނެތީ، އެފަދަ ވެލި ކުޑަކުދިންނަށް ރަނގަޅެއް ނޫން ކަމަށްވެސް އޭނާ ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ. މިއީ ހަމަގައިމު ވެސް ތިބާގެ ދަރިފުޅު ހާމަވާން ބޭނުންވާނެ ބާވަތުގެ ވެއްޔެއް ނޫނެވެ. އަދި ވެލީގައި ލެޑް ފަދަ ގެއްލުން ހުރި ކެމިކަލް ތަކާއި ޕެރަސައިޓްތައް ހުރެދާނެތީ، ކުޑަކުދިން ވެލި ނޭވާލުމާއި ކެއުން ހުއްޓުވުމަށް ސަމާލުކަން ދޭންވާނެއެވެ.