ކާޅެކެވެ

ބަސްފޮތް ބުނާގޮތުން ކާޅަކީ ކަޅު ކުލައިގެ ދޫންޏެކެވެ. ލަދުކުޑަ ދޫންޏެކެވެ. އިންސާނުންނަށް ދިވެހިބަހުން ކާޅޭ ކިޔާ ދެ ހާލަތެއް އާދެ އެވެ. އެއް ހާލަތަކީ ލަދުކުޑަވުމެވެ. އަނެއް ހާލަތަކީ ހުންނަންޖެހޭ ބަނިޔާދަންކަން ނެތުމެވެ. ހުންނަން ޖެހޭ ލަދުވެތިކަމާއި، ހުންނަންޖެހޭ ތަހުޒީބު ސިފަތައް ނުހުންނަ މީހާއާ ދިމާއަށް ކާޅެކޭ ބުނެ އެވެ. ބަނިޔާދަންކަން ހުންނަން ޖެހޭ މީހާގެ ގައިގައި އެ ސިފަ ނެތް ނަމަ އެއީ ކާޅެކޭ ބުނެ އެވެ.

ގޮތްކުޑަ ނާތަހުޒީބު މީހާގެ މާނައިގައި މީހަކާ ދިމާއަށް ކާޅެކޭ ބުނުމަކީ ބޮޑުކަމެކެވެ. އަބުރުގެ މައްސަލަ އޮންނާނެ އެވެ. ޣީބައިގެ މައްސަލަ ނިކުންނާނެ އެވެ. މިފަދަ ސަބަބުތަކާ ހުރެ އެއްވެސް މީހަކު ގަބޫލު ނަމަކަށް މިނަމެއް ނުވެ އެވެ.
ގިނަ ފަހަރަށް ކާޅެކޭ ބުނެވެނީ އިޖުތިމާއީ މިންގަނޑުން ނެއްޓީ "ގޮތްކުޑަ" ވީމައެވެ. ލަދުކުޑަވީމަ އެވެ. ގޮތްކުޑަ ލަދުކުޑަ އަމަލުތައް ކުރީމަ އެވެ. މިބާވަތުގެ ކިތަންމެ ކަމެއް ހުރެ އެވެ. ނަމަވެސް މާލޭގެ މަގުމަތިން ފާހަގަކުރެވޭ މީގެ ބޮޑު މައްސަލައެއް އޮވެ އެވެ. އެއީ ޕާކުކޮށްފައި ހުންނަ ސައިކަލުތަކުގެ މައްސަލަ އެވެ.

ސައިކަލުތައް ޕާކު ކޮށްފައި ހުންނަން ޖެހެނީ އެކަމަށް ހަމަޖެހިފައިވާ ތަންތާގައި ހަމަޖެހިފައިވާ އުސޫލުތަކާ އެއްގޮތަށެވެ. ނަމަވެސް ބައެއް މީހުން މިކަންކަމަށް ނުބަލައި ލަދުހުތުރު އަމަލަކަށްވާގޮތަށް ޖެހުނު ޖެހުނުތާކު ޕާކުކުރެ އެވެ. މިއީ އެއްކަލަ ބުނާހެން ލަދުހުތުރު ނާތަހުޒީބު އަމަލެކެވެ. ކާޅަކާ އެއްފަދަ އަމަލެކެވެ.

ދެވަނަ މައްސަލައަކީ ޕާކުކޮށްފައި ހުންނަ ސައިކަލު މަތީގައި އިށީނދެ ތިބުމުގެ މައްސަލައެވެ. މީހަކު ސައިކަލް ބަހައްޓާފައި ހުންނައިރު އެއްވެސް ގޮތަކުން އެ ސައިކަލަކާ ގުޅުމެއް ނެތް މީހުން އައިސް ސައިކަލު މަތީ އިށީނދެ ތިބެއެވެ. މަންމަގެ ގޭގެ ސިޓިންރޫމުގައި ހުންނަ ގޮނޑިއެއްގައި އިށީންނަ ފަދަ ފަދައިންނެވެ. އެއްވެސް ކަހަލަ ލަދެއް ހަޔާތެއް ނެތި އެވެ. އެއްވެސް ކަހަލަ އަދަބެއް ސަދަބެއް ނެތި އެވެ.

މިއީ މީހުންގެ މުދާތަކަށް އަރައިގަތުން ފަދަ ހުތުރުކަމެކެވެ. މީހުން ނުރުހޭ ހުތުރުކަމެކެވެ. ސައިކަލަށް ގެއްލުންވާ ކަމެކެވެ. މިކަން މިހެން އޮތްއިރު ބައެއް މީހުން ސައިކަލުގައި އިށީނދެ އޭގެ މަތީގައި އިނދެ ސިނގިރެޓް ބޮއި ހަދާއިރު ސައިކަލަށް އަލިފާނުގެ ގެއްލުން ލިބިފައި ހުންނަނީ މަދުންނެއް ނޫނެވެ. އަނެއް ބަޔަކު ސައިކަލުގެ ލޯގަނޑުތައް އަނބުރައި އިސްތަށިގަނޑު ރީތިތޯ ބަލައި ސުވިޗްތަކާ ކުޅެ ހެދުމުގެ ސަބަބުން ސައިކަލަށް ގެއްލުން ލިބެނީ މަދެއްކޮށެއް ނޫނެވެ. ސައިކަލް ވެއްޓި ބޮޑެތި ގެއްލުން ލިބެނީ މަދެއްކޮށެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް މިކަން ނުހުއްޓި ކޮންޓްރޯލް ނުވެ ގިނަވަމުން ފެތުރެމުން އެބަދެ އެވެ.

އަންނައުނު ދޮވެފައި ހިއްކަން އަޅާތަނުން ކާޅެއް އައިސް އެތަކެތީގައި އިށީނުމާއި ޕާކްކޮށްލާ ސައިކަލުމަތީގައި "ގައްޑާ މީހަކު" އައިސް އިށީނުމަކީ ގޮތްކުޑަކަމުގެ ގޮތުން ކޮން ތަފާތެއް ހުރި ކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ ނަމަވެސް ސުވާލަކީ މިކަން މައްސަލައެއް ކަމަށް އެކަންކުރާ މީހުންނަށް ނުވިސްނޭތީ އެވެ.
ތިމާގެ ސައިކަލުމަތީގައި އެހެން މީހަކު އެގޮތަށް އިށީނދެ އިނުމާ ރުހިގެންހުރި އެއްވެސް މީހަކާ އަޅުގަނޑާ ދިމާވެފައެއް ނެތެވެ. ހަމަ އެހެންމެ ސައިކަލުމަތީ މީހުން އެގޮތަށް ނީށީންނަ ދިމާއެއް ވެސް ފެނިފައެއް ނެތެވެ.
އަޅުގަނޑުމެން މިހާރު މާ މިނިވަންވެގެން، މާ ތަހުޒީބުވެގެން ބައިނަލް އަގުވާމީ މުހާހަދާތަކާ ހަވާލާދީ ވާހަކަދައްކައި އެކާވީސްވަނަ ގަރުނުގެ ދުނިޔޭގެ ރައްޔިތުކަން ލިބިގެން އެކަމުގެ މޮޅުވާހަކަ ދައްކަން އިށީނދެ ތިބެނީ މީހުން ބަހައްޓާފައި ހުންނަ ސައިކަލުތަކުގެ މަތީގައި ކަމަށްވާނަމަ މި ޖެހުނީ ކޮންތާކު ހެއްޔެވެ؟
ސައިކަލު މަތީގައި އިށީނދެ ތިބޭ ތިބުމާ ނުރުހިގެން މީހަކު އެއްޗެއް ބުނެފިނަމަ އެ ސައިކަލަކަށް ގެއްލުންދީ ހަލާކުކޮށްފައި ވެސް އެބަހުއްޓެވެ. މަދެއްކޮށެއް ނޫނެވެ. މިއީ ދުނިޔެމަތީގެ ސުވަރުގޭގެ ކެޕިޓަލްސިޓީގެ މަގުމަތީގެ ގާނޫނު ކަމަށްވާނަމަ އަޅުގަނޑުމެންނަށް މިކުރެވެނީ ކީއްތޯ ބަލާލަން އެބަޖެހެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ތަހުޒީބު ވަމުން މިދަނީ ކޮންދިމާއަކަށްތޯ ބަލާލަން ޖެހެއެވެ.

ހައިރާންވާން ޖެހޭ ކަމަކީ މިފަދަ ކަންކަން ބޮޑުވަމުން ގިނަވަމުން އާންމުވަމުން ދާއިރު މިކަމާ އަޅާލާނެ މީހަކު ނުވުމެވެ. ސައިކަލުގެ ވެރިމީހާ ހުންނަން ޖެހޭނީ އިތުރު ގެއްލުމެއް ދީފާނެތީ ބިރުން ހައްޕު ކިޔައިގެންނެވެ. ދަރިންގެ ކިބައިން މިއާދަ ކަނޑުވައިލާނެ ބެލެނިވެރިންނެއް ނެތެވެ. މަގުމަތި ބަލަހައްޓާ މީހުންނަށް މިއީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. މިކަންކުރާ މީހުންނަށް މިއީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. ކޫލް ކަމެކެވެ. އެކަމަކު ސައިކަލްތަކުގެ ވެރިން އެކަހެރި ތަންތާގައި މިކަމާ ކަންބޮޑުވެގެން ވާހަކަދައްކައެވެ. އެއްޗެހި ކިޔައެވެ. ރުޅިބާލައެވެ. ސައިކަލުމަތީގައި ޖެހިގަނެގެން އިންނަނީ ކާޅެކޭ ބުނެއެވެ. އަޑުނީވޭ ވަރަށެވެ.

ސައިކަލުތަކަށް ޖެހިގަންނަ ކާޅުތަކުގެ ތެރެއަށް މިހާރަކަށް އައިސް އަންހެން ކާޅުތައް ވެސް އިތުރުވަމުން އެބަދެއެވެ. ކާޅު ޖޯޑުތައް ވެސް އިތުރުވަމުން އެބަދެއެވެ. އަންހެން ކާޅަކަށް އެނަޖީ ޑްރިންކް ބޯންދޭން އެހެން މީހެއްގެ ސައިކް މަތީ ޖައްސާލާ ފިރިހެން ކާޅުތައް އެބައުޅެއެވެ. ކާޅުތަކުގެ ތެރެއަށް މިހާރު އެންމެ ބާރަށް އިތުރުވަމުން ދަނީ ބަންގާޅު ކާޅެވެ.
ބަންގާޅު ކާޅަކީ އަދި މާ ގަދަ ކާޅެކެވެ. ރޭގަނޑު ދަންވަރާއި ފަތިހުވެސް މަގުމަތިން ހުސްނުވާ ކާޅެކެވެ. ދިވެހި ކާޅުގެ ކާޅުވަންތަކަން ކޮޕީކޮށްގެން އުޅޭ ކާޅެވެ.
މަގުމަތީގައި ބަހައްޓާފައި ހުންނަ ސައިކަލުތަކުގައި އިށީނދެ ތިބުމަކީ ހަމަ އެންމެ ރަނގަޅު ކަމެއް ކަމަށް ބަންގާޅު މީހުންނަށް ވިސްނެނީ ދިވެހިން އެކަން ކުރާތީ ފެނިގެންނެވެ. އެއީ މުޖުތަމައުގެ ހަމަޔާއި މިންގަނޑުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނިގެން ކުރާކަމެއް ކަމަށް ގަބޫލު ކުރެވިގެންނެވެ.

ސަބަބު ކޮންމެ ގޮތަކަށް އޮތަސް މާލޭގައި ކަޅު ކާޅު އުޅުނު ޒަމާނުގައި ކާޅުގެ ސަބަބުންވީ އުނދަގޫތައް އިންސާނުންގެ ސަބަބުން މާލޭގައި އުޅޭ މީހުންނަށް ވަމުން އެބަދެ އެވެ. ގޮތްކުޑަ ކާޅުގެ ސުލޫކުގައި އެ އުޅެނީ ހެއްދެވިހައި ތަކެތީގެ މައްޗަށް މާތްކުރެއްވި އިންސާނުންނެވެ. މިގައުމުގެ ދަރިންނެވެ. "ލޯބިން މައިން ބޮޑުކުރި ދަރިން"ނެވެ. އެކަމަކު އަދަބުވެރިކަމާ އެކު ދަންނަވަން އޮތީ ލަދުކުޑަކަމާއި ގޮތްކުޑަކަން އެމީހެއްގެ ކިބައިގައި ހުންނަ އިންސާނާއަށް ދިވެހިބަހުން ކިޔަނީ "ކާޅެކެވެ".